فرایند «میان‌هشت» در زبان فارسی: بافت آوایی یا شرایط ساخت‌واژی

این مقاله به بررسی فرایند میان‌هشت در زبان فارسی می‌پردازد. میان‌هشت نوعی فرایند افزون است که طی آن یک واج به یک واژه اضافه می‌شود. میان‌هشت در زبان فارسی به دو گونه میان‌هشت همخوان و میان‌هشت واکه بروز می‌یابد که در این مقاله در مورد هر دو گونه میان‌هشت بحث شده است. ضمن بررسی داده‌ها و ارایه دو فرضیه متفاوت و بررسی آن‌ها، این نتیجه به دست می‌آید که در زبان فارسی فرایند میان‌هشت همخوان، فرایندی اجباری برای تبدیل ساخت هجایی نامطلوب به ساخت مطلوب است و با کاربرد ده همخوان بنا بر شرایط ساخت‌واژی، نحوی و آوایی میان دو واکه صورت می‌گیرد. اما میان‌هشت واکه در واژه‌های فارسی اصیل فرایندی اختیاری و سبکی است که برای آسانی تلفظ و خوش‌آهنگی به‌ کار می‌رود. این فرایند در واژه‌های قرضی برای شکستن خوشه همخوانی آغاز واژه به‌ کار می‌رود تا ساخت واژه منطبق بر قواعد هجاآرایی زبان فارسی شود.