بررسی کارکرد روایی دو حکایت از الهی‌نامه عطار براساس نظریه گرمس و ژنت

ژولین گرمس1 (1917- 1992م) روایت‌شناسی ساختارگرا است که در زمینه روایت‌شناسی با ارایه الگوهای معین و ثابت، به منظور بررسی انواع مختلف روایت، تلاش های فراوانی انجام داده و روایت‌شناسی را بر‌اساس ریخت‌شناسی حکایت پراپ استوار نموده است.در این مقاله الهی نامه عطار بر‌اساس نظریه های جدید ادبی از جمله «روایت‌شناسی ساختارگرا»، الگوهای «معناشناسانه گرمس» و «شکل‌شناسانه ژنت»، مورد تحقیق قرار گرفته است و کارکرد روایی دو حکایت: زن صالحه و دختر کعب و عشق او، بر مبنای الگوی روایت‌شناسی گرمس تحلیل و تفسیر شده تا ضمن شناسایی موقعیت های متن روایی، بر‌اساس نظریه کانون روایت ژنت، به بررسی الگوی پیرنگ، الگوی کنشی (شش کنشگر: کنش گزار (فرستنده) / کنش‌پذیر(گیرنده)، کنشگر (فاعل) / مفعول (شی ارزشی) و کنش‌یار( یاری‌رسان) / ضد کنش (بازدارنده) و همچنین میزان قابلیت تحلیل دو حکایت بالا از طریق مربع معنایی، پرداخته شود. هدف از ارایه این مقاله، بررسی ویژگی های روایی و رابطه راوی «روایت‌پرداز» و «کنشگر» در دو حکایت یاد‌شده؛ مبتنی بر نگرش ساختارگرایانه گرمس و ژنت است.