تعامل تلفظ و نگارش ارتباط بین مشکلات تلفظی و خطاهای نگارشی فارسی‌آموزان غیر ‌فارسی‌زبان

آنچه در پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه آموزش زبان فارسی بیشتر دیده می‌شود، جدایی آموزش تلفظ از آموزش نگارش است. در این پژوهش، با تمرکز بر خطاهای زبانی زبان‌آموزان فارسی در حوزه آواها، به بررسی رابطه بین خطاهای تلفظی موجود در گفتار آنان با خطاهای موجود در نوشتار همان زبان‌آموزان پرداخته‌ایم. با این بررسی درصددیم تا نشان دهیم این دو حوزه اندرکنش‌های فراوانی داشته و تقویت یکی به معنی تقویت دیگری است. ابتدا داده‌های جمع‌آوری‌شده از گفتار شفاهی زبان‌آموزان را فهرست و موارد تکرار‌شونده در حوزه‌های واکه، همخوان و نیز فرایندها را استخراج کرده و برای هر مورد نمونه‌هایی را به‌ دست داده‌ایم. سپس در مراحل بعدی از زبان‌آموزان درخواست کردیم تا انشاهایی در موضوعات مختلف تحریر کنند. خطاهای استخراج‌شده از این داده‌ها را با میزان فراوانی در نمودارها ارایه نموده‌ایم. مقایسه صوری این جداول با انواع خطاهای شفاهی و نیز تحلیل آماری نشان می‌دهد که خطاهای نوشتاری در حوزه تلفظ ناشی از خطاهای توانشی زبان بوده و تنها یک سهو کنشی در حوزه تولید محسوب نمی‌شود. اثبات فرضیه ارتباط معنادار بین خطاهای تلفظی و خطاهای نگارشی به این نتیجه رهنمون می‌شود که املا و تلفظ، دو روی یک سکه هستند. با این نتیجه و با بهره‌گیری از رویکرد ارتباطی، پیشنهاد می‌کنیم در آموزش و نگارش کتاب‌های درسی زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، تدریس همزمان تلفظ و نگارش، مورد نظر قرار گرفته و به این دو حوزه به‌مثابه آیینه یکدیگر توجه شود.