مقایسه فرایندهای واجی لهجه اصفهانی و زبان فارسی در چارچوب نظریه بهینگی

هدف این تحقیق، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در لهجه اصفهانی و مقایسه آن با فارسی معیار در چارچوب نظریه بهینگی است که نظریه‌ای نوین در واج‌شناسی است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام شده و در گرد‌آوری داده‌ها از روش میدانی استفاده شده است. بدین منظور، ده ساعت از مکالمه گویشورانِ بین سی تا پنجاه سال ضبط و سپس این داده‌ها آوانویسی و دسته‌بندی شده است. بدین ‌ترتیب، با بررسی داده‌ها در چارچوب اصول واج‌شناسی بهینگی، مهم‌ترین محدودیت‌های حاکم بر صورت‌های بهینه در لهجه اصفهانی فارسی معیار مشخص شده است. از مهم‌ترین فرایندهای موجود در این لهجه، فرایند تبدیل واکه به غلت، هماهنگی واکه‌ای و ناهمگونی همخوان و واکه مطالعه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد صورت‌های بهینه در لهجه اصفهانی و لهجه معیار متفاوت است و در اکثر موارد محدودیت‌های نشان‌داری بر صورت‌های بهینه لهجه اصفهانی حاکم است؛ درحالی که در لهجه معیار، محدودیت‌های پایایی در سلسله‌مراتب محدودیت‌ها بر بقیه تسلط دارند.