شفافیت و تیرگی معنایی اسامی مرکب زبان فارسی از دیدگاه شناختی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
سبزواری مهدی
|
|
منبع
|
جستارهاي زباني - 1392 - دوره : 4 - شماره : 3 - صفحه:55 -73
|
|
چکیده
|
مطالعه ویژگی‌های صرفی، نحوی، آوایی و معنایی اسامی مرکب همواره مورد توجه زبان‌شناسان بوده است. شفافیت و تیرگی معنایی اسامی مرکب از موضوعاتی است که در حوزه معنا‌شناسی محل مطالعات مختلف است. در پژوهش‌های انجام‌شده انواع اسامی مرکب به‌لحاظ دارا بودن یا نبودن هسته معنایی، شناسایی و توصیف شده‌اند و با استناد به معیار وجود یا نبود هسته، اسامی مرکب به دو گروه اصلی درون‌مرکز و برون‌مرکز تقسیم شده‌اند. گروه اول دارای هسته و به‌لحاظ معنایی شفاف‌اند و گروه دوم فاقد هسته‌اند و معنای تیره دارند. تا جایی که نگارنده آگاهی دارد، پژوهش‌های انجام‌شده درباره این واژه‌ها مبتنی‌بر توصیف صرفی و نحوی و ایجاد تمایز معنایی بین اسامی مرکب است و علت شفافیت و تیرگی این نوع واژه‌ها به‌روشنی تبیین نشده است. در این مقاله، با رویکردی شناختی به تبیین شفافیت و تیرگی معنایی اسامی مرکب پرداخته می‌شود. دستاوردهای نظریه کارین (1997 و 2001) در روان‌شناسی زبان- که اهداف دیگری را در زمینه تولید و پردازش اسامی مرکب در ذهن گویشوران دنبال می‌کند- به‌طور غیر‌مستقیم برای تبیین شفافیت و تیرگی معنای اسامی مرکب راهگشاست. این مقاله کوششی است نوآورانه برای رسیدن به این تبیین.
|
|
کلیدواژه
|
اسامی مرکب ,شفافیت و تیرگی معنایی ,اصل ترکیب‌پذیری معنایی ,نظریه کارین
|
|
آدرس
|
دانشگاه پیام نور, استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mehdisabz@hotmail.com
|
|
|
|
|
|
|