بررسی گونه کاربردی زبان زنانه در مرثیه معاصر (با تاکید بر مرثیه‌های سعاد صباح)

بحث و بررسی درباره موضوع تجربه زنان و تفاوت آن با تجربه مردان، زمینه ساز شکل گیری رویکردهای مختلفی در زمینه پیوند زبان و جنسیت شده است. زنان و مردان در کاربرد برخی از ویژگی-های زبانی (به‌ویژه آوایی) گرایش های متفاوتی دارند و همین امر سبب تفاوت زبان آنان با یکدیگر می‌شود. تفاوت های زبانی چندان آشکار و شناخته شده نیستند و گویندگان زبان نسبت به آن‌ها حساسیت و آگاهی زیادی ندارند؛ امّا از طریق بررسی آثار و نوشته های زنان، می توان به ویژگی های یاد‌شده دست یافت. از میان انواع شعر، به‌دلیل پیوند عمیق رثا با عواطف و احساسات شاعر، این نوع ادبی بیش از سایر گونه های ادبی، زمینه انعکاس ذهنیات و افکار شاعر را فراهم می‌آورد و به همین دلیل ظرفیت تحلیل و بررسی از نظر بازتاب جنسیت زبانی را دارد. فن شعری رثا از مصیبت نشیت گرفته و احساسات و عواطف شاعر را بر می‌انگیزد تا اشعاری حزن‌انگیز بسراید و از این طریق مخاطبان را تحت‌تاثیر قرار ‌دهد. در این پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی و با استفاده از آرای محققان جامعه شناسی زبان، شعر «سعاد‌ صباح»، از پیشتازان شعر رثای عربی در دوره معاصر را در سه سطح واژگانی، نحوی و بلاغی بررسی می‌کنیم و از این طریق، به تحلیل پیوند زبان و جنسیت در اشعار این شاعر می‌پردازیم. مهم‌ترین نتیجه حاصل از کاربست این نظریه در تحلیل مرثیه سعاد صباح، این است که رابطه تنگاتنگی بین عاطفه رثا و جنسیت شاعر وجود دارد و عاطفه حزن بر اشعار سعاد‌ صباح تاثیر مستقیم گذاشته است.