آرایش واژگانی در جملات خبری گویش آتنی (ساروی) در چارچوب نظری بهینگی

با توسعه دیدگاه های رده شناختی زبان، چارچوب بهینگی به عنوان فرانظریه ای بر دیگر نظریه ها مطرح شد. بر این اساس پژوهش حاضر در قالب حاکمیت و مرجع‌گزینی در چارچوب نظری بهینگی برای بررسی آرایش واژگانی جملات خبری گویش آتنی (از گویش های مازندرانی) به انجام رسیده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل گویش آتنی به عنوان یکی از گویش های ایرانی در معرض خطر است که با به‌کارگیری فرانظریه بهینگی در تعیین محدودیت های حاکم بر آرایش جملات خبری گویش و رتبه بندی آنان به انجام رسیده و با استفاده از تابلوها و نمودارها در چارچوب بهینگی ارایه شده است. در تحلیل بهینگی گویش، محدودیت‌های مورد‌استفاده به طور کلی در سه دسته، تقسیم بندی می شوند که عبارت‌اند از: محدودیت‌های انطباق (چپ‌هسته، چپ‌مشخص گر، چپ‌متمم)، محدودیت عناصر اجباری (هسته اجباری، مشخص‌گر اجباری) و محدودیت های ساختاری (به اقتباس از: kuhn, 2003؛ مشتمل بر محدودیت وفاداری (خوانش کامل، تجزیه) و محدودیت نشانداری (عامل مشخص گر، عدم‌حرکت واژگانی، اقامت، فاعل، مبتدا انداز). نتایج پژوهش با تایید مفهوم وحدت در تنوع در انگاره های آرایش واژگانی ساخت های خبری گویش آتنی، وجود تنوعات میان‌زبانی را حاصل رتبه بندی متفاوت آنان به شمار آورده و جهان‌شمولی نظریه بهینگی را در ارتباط با تعداد ثابت تخطی ها از محدودیت‌های انطباق تایید می‌کند.