بازتاب فناوری و ماشینیزم در استعاره‌های فارسی محاوره‌ای (از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی)

زبان‌شناسی شناختی رویکردی است که به زبان به عنوان وسیله‌ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می‌نگرد. زبان‌شناسان شناختی معتقدند که استعاره پدیده‌ای است شناختی و آنچه در زبان ظاهر می‌شود، تنها نمود این پدیده شناختی است. هدف اصلی این پژوهش، نشان‌دادن نقش انسان‌شناختی و روان‌شناختی «استعاره‌های مفهومی» مربوط به خودرو، کامپیوتر، تلفن و موبایل در زبان محاوره فارسی است؛ بدین منظور با در کنار هم قراردادن این استعاره‌های مفهومی در گفتمان عمومی، به شکل تراکمی یک مدل شناختی آرمانی از انسان و ماشین ارایه کردیم و از ساختار مفهومی مرتبط آن‌ها به این نتایج رسیدیم که در این استعاره‌ها برخلاف آرایه تشخیص و جاندارانگاری، اشیا بی‌جانی چون ماشین برجسته‌ترند و صفات خود را به انسان انتقال می‌دهند. در بیشتر این استعاره‌ها، صفاتی از ماشین به انسان انتقال می‌یابد که به نوعی ضعف و ناتوانی و منفعل‌بودن انسان را تداعی می‌کند و نشانگر استیلای این مخلوق قدرتمند بر زندگی حال و آینده خالق خویش است.