تطبیق ویژگی‌های متنی و فرامتنی در اقتباس: بررسی موردی ترجمه رمان غرور و تعصب

ترجمههای ادبی همگام با درنظر گرفتن ماهیت تعاملات پیش رفته است و فرایندهایی مثل «شفافسازی» و «اقتباس» به‌دلیل مورد توجه قرار دادن مخاطب و فصاحت کلام در ترجمه، جایگاه ویژهای پیدا کردهاند. با وجود این، جایگاه اقتباس و تاثیر آن در ترجمههای ادبی مبهم مانده است. ممکن است این سوال مطرح شود که آیا ویژگىهای متنی و فرامتنی که در فرایند اقتباس وجود دارد در ترجمه آثار ادبی نیز مشاهده میشود و اگر پاسخ مثبت است، فراوانی کدام‌یک از روشهای اقتباس در ترجمه آثار ادبی بیشتر است. اینها سوال‌هایی هستند که در این نوشتار بررسی شده است. این پژوهش درصدد است تا بر اساس طبقهبندی باستین (2009)، به بررسی روشهای اقتباس در ترجمه فارسی رمان غرور و تعصب بپردازد. یافتههای این تحقیق نشان می‌دهد مترجم برای انتقال بهتر پیام نویسنده و برای حفظ زیبایی و تاثیرگذاری کلام، از ویژگی‌های متنی و فرامتنی اقتباس استفاده کرده است؛ درحالی که کفه ترازو بیشتر بر مشخصه‌های فرامتنی سنگینی می‌کند. همچنین، در عین حال که مترجم در ترجمه متن امانت را رعایت کرده، به‌ترتیب از روش‌های «برابری بافتی» و «بسط» بیشتر استفاده کرده است. به بیان دیگر، مترجم در برگردان متن معنا را حفظ کرده؛ ولی برای ایجاد زیبایی کلام، اقتباس ضروری است.