تحلیل بُعد زیبایی‌ شناختیِ گفتمان در شعر «ناقوسِ» نیما بر اساسِ دیدگاه نشانه- معناشناسی

در این پژوهش، نظامِ زیبایی‌شناختی گفتمان در شعر «ناقوس» نیمایوشیج بررسی و تحلیل شده است. براساس دیدگاهِ نشانه معناشناختی، نظام زیبایی‌شناختیِ گفتمانی تابع فرایندی حسی  ادراکی و رخدادی است که در اثر حضور شوِشی گفته‌پرداز در گفتمان شکل می‌گیرد. شعر «ناقوس» جزو اشعار نمادگرای نیماست که دو نشانۀ مرکزیِ «طنین ناقوس» و «صبح و روشنی» در تعامل با هم و همچنین در تقابل با نماد «شب» فرایند معناسازی را تحت تاثیر قرار داده‌اند و سبب شکل‌گیری نظامی زیبایی‌شناختی در آن شده‌اند. پرسشی که مطرح می‌شود این است که این نظام گفتمانی چگونه در ساختار این شعر شکل می‌گیرد و دارای چه سازوکارهایی است. درواقع، هدف از پژوهش حاضر بررسی و تبیین عناصر دخیل در شکل‌گیری فرایند زیبایی‌شناختی در گفتمان این شعر است. در این پژوهش ابتدا کنش گفتمانی و  مقوله‌سازی در گفتمان این شعر مشخص شده است. سپس مولفه‌های اصلیِ شکل‌گیریِ فرایند زیبایی‌شناختی، ازجمله شرایط حسی  ادراکی و شوشی، نمایه‌های زبانی، انقطاع و زمان بررسی شده‌اند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که گفتمان این شعر دارای ویژگی‌های شوشی و رخدادی است و گفته‌پرداز توانسته است به شیوۀ نمادگرایانه و با مقوله‌سازی‌های گزینشی (ناقوس) و سریالی (روشنی و صبح) و با ایجاد گسست در نظام پیوستاری زبان از طریق صناعات بلاغی و افعال موثر و به‌کارگیری زمانِ روایت‌کننده در وجه کلانی و غایتی و عبور از نشانه‌های منجمد و تثبیت‌شده به نشانه‌هایی سیال، گفتمانی با ویژگی‌های زیبایی‌شناختی به‌وجود آورد.

analysis of the aesthetic dimension of discourse in nima's poem “naqous” based on the semiotics perspective

in this study, the aesthetic system of discourse in nima yoshij’s poem naquos has been studied. according to the semiotics view, the aesthetic system of discourse is a subordinated intuitive-perceptual and occurring process that is formed due to the presence of the enunciator state in the discourse. the poem naquos is one of the symbolic poems of nima that the two central signs of naquos resonance and daybreak and light in interaction with each other and also in opposition to the symbol of night have influenced the semantic action and have led to the formation of an aesthetic order in it. the question here is how is this discourse system formed in the structure of this poem and what are its mechanisms. in this study, first, the discourse action and the categorization in the discourse of this poem have been specified. then, the main constituents of the formation of the aesthetic process, including semiotics-semantics conditions and state, linguistic indexes, discontinuity and time are studied. the results show that the discourse of this poem has state and occurring features and the narrator has been able to create a discourse with aesthetic features with symbolic methods by selective (naquos) and serial (light and daybreak) categorizations and by breaking the continuum of language through rhetorical devices and effective verbs, and the use of narrative time in a massive and ultimate form, and passing through solid and fixed signs to flowing signs.