ابعاد معنایی و نحوی زمان، نمود و وجهیت در صیغگان امری: مطالعۀ موردی کردی

هدف جستار حاضر بررسی رابطۀ بین ساخت‏های امری و نظام زمان، نمود و وجه در کردی است.  روش‏ تحقیق حاضر مبتنی بر رویکرد آیخنوالد و دیکسون (2017) و الگوی رده‏شناختی وندرآئورا و همکاران (2005) است. داده‏های تحقیق نیز عمدتاً از طریق مصاحبه با گویشوران جمع‏آوری شده است. نتایج تحقیق نشان داد که صیغگان امری در کردی مبتنی بر سه ساخت امری بوده، و چهار راهبرد امری نیز در کنار این ساخت‏ها برای بیان معانی امری بکار می‏روند. همچنین نتایج نشان داد که ساخت‏های امری روی محور زمان دارای نوعی توزیع نامتقارن بوده، و همچنین رفتارهای متفاوتی در رابطه با پدیدار زمان دستوری دارند. همچنین روشن شد که ساخت امری عمدتاً میل به ترکیب با افعالی دارد که خصلت پویایی (نمود) آن‌ها مثبت است. اما ساخت امری در فرایند تحمیل خصیصۀ پویایی افعال را خنثی ساخته و ساخت نهایی تنها مراحل مقدماتی رخداد را بازنمایی می‏کند. به همین دلیل ساخت امری با عملگرهای ناقص آغازی به راحتی ترکیب می‏شود چراکه این عملگرها تنها مراحل آغازی رخداد را بازنمایی می‏کنند، و همچنین تمایلی به ترکیب با عملگر استمراری ناقص ندارد، چراکه این عملگر عمدتاً مراحل میانی و پویای رخداد را بازنمایی می‏کند. از سوی دیگر ساخت امری به‌دلیل ویژگی‏های نمودی و زمانی هرگز نمود کامل را به خود نمی‏پذیرد، چراکه این نمود تجانس معنایی با ساخت امری ندارد. درنهایت نتایج نشان داد که در صورت هر گونه جایگشت ساخت امری در محور نامتقارن زمان، عملگرهای وجهی به‌عنوان اولین جایگزین برای آن‌ها ظاهر می‏شوند. نتایج بیانگر این است که عبارات امری و رهنمودی عمدتاً دچار فقر معنایی در لایه‏های رخدادی بوده، و صرفاً چون یک کنش گفتار بیانی عمل می‏کنند.

the semantic and syntactic aspects of tense, aspect, and modality in the kurdish imperative paradigm

this paper attempts to explain the relationship between the imperative paradigm and the system of tense, aspect, and modality in kurdish. this study employs the theoretical framework proposed by aikhenvald and dixon (2017). additionally, the data were collected by interviewing kurdish informants. the results indicate that the imperative paradigm in kurdish is based on three imperative constructions, and four imperative strategies are also used to convey directive meanings. the results also show that the imperative constructions have different syntactic behaviors in different temporal zones of the tense system. the imperative constructions mainly combine with verbs that have a positive dynamic aspectual feature; however, these constructions transform these verbs during the process of coercion and highlight only the preparatory phases of the verbs. consequently, these constructions combine easily with ingressive verbal operators because they represent only the preparatory phases of the actions. however, the imperative constructions do not combine with imperfective operators as they highlight the middle phases of the events. furthermore, the imperative constructions do not host perfective aspectual operators due to semantic incongruity between them. finally, the results show that the imperative constructions and strategies lack a rich eventual semantic layer and appear mainly as expressive speech acts.