نقش مشخصه های معنایی فعل و عنصر کنش پذیر، در فراگیری ساخت مجهول در گفتار کودکان فارسی ‌زبان

گرایش فارسی‌ زبانان به افزایش کاربرد افعال مجهول، لزوم توجه به آن را در فراگیری زبان مطرح می‌سازد. نظر به اهمیت روند فراگیری مجهول، پژوهش حاضر با درنظر گرفتن سن دو تا سه سالگی به‌عنوان دورۀ حیاتی تکامل نحوی زبان کودکان، گروهی 60 نفره از کودکان دختر و پسر 24 تا 36 ماهۀ فارسی‌زبان را که در مراکز مهدکودک در معرض تماس با گروه‌های همسالان و مربیان قرار داشتند، با شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی انتخاب و ضمن تقسیم آن‌ها به گروه‌های سنی 4 ماهه، با ضبط و جمع‌آوری داده‌های زبانی آن‌ها به دو شیوۀ «گفتار انفرادی و خودکار» و «مصاحبۀ گروهی و هدفمند» کیفیت و نحوه ظهور نشانه‌های مجهول و مجهول‌سازی را در گفتار این گروه مطالعه کرده است. همچنین جهت مطالعۀ تاثیر گفتار اطرافیان بر گفتار کودک با استفاده از شیوۀ «شبه‌آزمایشی»، داده‌های مرتبط با تولید جملات مجهول در دو گروه کنترل و آزمایش جمع‌آوری و ارزیابی شده است. نتایج حاصل از مطالعۀ حاضر موید آن است که مشخصه‌های معنایی فعل ازجمله «حرکتی» و «حسی» بودن آن، و نیز مشخصۀ معنایی عنصر کنش‌پذیر فعل در درک معنای جملۀ مجهول در گروه سنی 24 تا 28 ماه اثرگذار است. همچنین اولویت ظهور ساخت مجهول در این گروه سنی نشان‌دهندۀ تقدم تولید ساخت «صفت‌ساده/نسبی + شدن» بر دو الگوی «صفت مفعولی + شدن» و «اسم + شدن» در گفتار کودک فارسی‌زبان است. همچنین نتایج آزمون شبه‌آزمایشی صورت‌گرفته، شواهدی از تاثیرپذیری ساخت و فراوانی جملات مجهول کودک از گفتار اطرافیان را نشان می‌دهد.  

semantic features of patient and verb in development of passive structure in persan children's language

the increasing tendency to passive verbs in persian indicates the importance of paying more attention to it in the study of language acquisition. considering the age of  24 months and older, as a critical period for the development of syntactic structures in a child’s speech, the current study focused on persian-speaking children to examine the quality of understanding different patterns of persian passive and passive-making processes. the data gathered through library studies, field observations, and the quasi-experimental method in some cases, by observing almost 60 children (boys and girls) aged 24-36 months. data suggest that semantic features of the verb and the patient thematic role imply significant roles in understanding and producing passive verbs in the early stages of language acquisition. taking it into account that farsi has three different patterns for the passive verbs, analyzing the data reveals a hierarchy for different passive structures acquired by children , that is,  a passive formed based on “adjective+ become-” comes first.the passive structure “past participle+ become-” appears next and  finally, “noun+ become-”appears in the child speech. the hierarchy regarded both frequency and priority in a child’s speech. there is also evidence for the significant role of context on the frequency of passive verbs formed by persian children.1. introductionpassive verb, its structure, frequency, and prevalence, as well as the ways in which it is formed, have always been among the topics of interest in linguistic studies. since the passive is a less frequent pattern and its semantic interpretation is also more difficult, it has received a lot of attention both in the field of language teaching and in the field of language acquisition. the studies that have been carried out on passive construction show that children produce this form later than their active counterparts. however, no comprehensive study has been carried out on the acquisition and comprehension of passive construction and the factors that influence this process in persian. conducting such research is particularly important due to the existence of different patterns for making passive in persian compared to a language like english.