بررسی نقش های که در بندهای موصولی: رویکردی رده شناختی

که از پرکاربردترین تکواژها در نظام گفتاری و نوشتاری زبان فارسی است که علاوه بر کاربردهای گسترده ای چون ضمیر مبهم، متمم نما، نشانۀ تاکید و...به عنوان موصول نما در ابتدای بندهای موصولی بدون تغییر شکل حضور یافته و نقش های متفاوتی را پذیرا می باشد. هدف اصلی این جستار مطالعۀ نقش های دستوری، معنایی و کاربردشناختی تکواژ که در بندهای موصولی زبان فارسی می باشد. لذا برای ارائۀ توصیفی تا حدامکان کامل از تکواژ که بررسی دقیق مجموعه ای از شواهد طبیعیِ کاربردِ این پدیده در زبان فارسی ضروری است. ازاین رو برای کارآمدی این تحقیق، داده ها از جملات طبیعی گفتاری و نوشتاری گویشوران زبان فارسی جمع آوری شده اند. سپس تکواژ کهدر بند های موصولی بر اساس نقش های دستوری و معنایی و نیز کاربرد شناختی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش که مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد تلاش بر این است تا در چارچوب نظریۀ رده شناختی با تکیه بر تعمیم های رده شناختی کمری (1989) به این پرسش ها پاسخ داده شود که در بندهای موصولی زبان فارسی تکواژ که کدام نقش های دستوری،معنایی و کاربردشناختی را به عهده دارد؟در فرض اصلی تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی برای که در نظر گرفته شده اند. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که تکواژ که تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی مانند: فاعل، مفعول...را دریافت می نماید. این تکواژ نقش های معنایی متنوعی را چون کنشگر،کنش پذیر،هدف پذیرا می باشد. همچنین که به عنوان نشانگر تاکید پس از هر سازه ای که هم دارای اطلاع کهنه و هم اطلاع نو باشد قرار گرفته و آن را مورد تاکید قرار می دهد.

the study of “ke” in relative clauses: a typological approach

as a multifunctioning morpheme, “ke” is actively present in both systems of speechand writing. in addition to its wide usage as an “indefinite pronoun”,“complementizer”, “focus marker” and etc., the complementizer “ke” adapting to nochange appears at the beginning of relative clauses and accepts several differentroles. this research is an attempt to study the grammatical, semantical and pragmativalfunctions of ke in persian relative clauses. to present a rather comprehensiveanalysis, it provides a corpus of natural occurring data in persian. the grammatical,semantical and pragmatical functions of “ke” was thoroughly studied in relativeclauses afterward. this descriptive-analytic research which is within typologicalapproach based on comrie’s (1989) typological framework is an attempt to find theright answers to the following questions: which grammatical, semantic and pragmaticroles does “ke” have in persian relative clauses? regarding the main hypothesis, “ke”plays all the grammatical roles a noun phrase can have such as “subject, object, etc”.findings show that “ke” presents various semantic roles like “agent, patient, …” aswell as a “focus marker” next to any constituent.