تحلیل پدیده‌های صرف اشتقاقی نامتقارن زبان فارسی در چارچوب رویکرد صیغگانی

در میان برون دادهای حوزه صرفی زبان، گاه به مواردی برمی خوریم که تقارنی بین صورت و معنای آن‌ها وجود ندارد و تحلیل این داده ها در چارچوب رویکردهای تکواژبنیاد با مشکل مواجه می شود. از جمله این موارد می توان به مکمل‌گونگی، نقش‌زدودگی، نقصان و همتانمایی اشاره کرد. در چنین مواردی، در چارچوب رویکرد صیغگانی در نظریه هایی مانند صرف تابع‌های صیغگانی استامپ (2001) و استوارت و استامپ (2007)، صورت نهایی مشتق است که اهمیت دارد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که چگونه نظریه صرف تابع‌های صیغگانی، کلمات مشتق فعلی نامتقارن فارسی را که تناظر یک‌به‌یک بین صورت و معنای آنها وجود ندارد، به کمک ابزار نظری صیغگان تحلیل و تبیین میکند. تحلیل داده های نامتقارن فارسی در نظریه فوق مشخص کرد که این صورت ها با اعمال تابع صیغگان بر جفت ریشۀ  فعل و مشخصه های درون یک صورتگاه در صیغگان فعل تعیین می گردند. فرض وجود بُعد صرفی و بُعد معنایی در سازمان صیغگانی یک واژه فعلی فارسی، تحلیل این پدیده‌های صرفی را در صورت کلمات مشتق فعلی موجه می سازد. لذا، عدم تقارن میان صورت و معنا دیگر مسئله ساز نخواهد بود و می توان به شیوه ای یکسان  کلمات مشتق فعلی را -خواه دارای تقارن بین صورت و معنا، خواه بدون آن- تحلیل و تبیین نمود. در نتیجه این امر، تحلیل یکدست و مقرون به صرفه‌تری نسبت به تحلیل تکواژبنیاد ارائه می شود و دیگر نیازی به طرح راه حل های فرعی همانند تکواژ صفر، اشتقاق صفر، تکواژگونگی ستاک‌های متعلق به یک واژه نخواهد بود که همگی از فرض وجود رابطۀ یک‌به‌یک میان صورت و معنا نشات می گرفت.

analyzing asymmetric derivational morphology based on paradigmatic approach

among derivational outputs, we come across derivates with no symmetry betweentheir form and meaning, and their analysis is problematic according to morphemebasedapproaches. in this research, such asymmetries in persian verbal derivativeswithin the framework of theories such as paradigm function morphology by stump(2001) and stewart and stump (2007), are studied. this study seeks to answer thequestion of how the theory of paradigm function morphology, by using the theoreticaldevice of paradigm, analyzes and explains persian asymmetric verbal derivatives of 66verbs collected from sokhan comprehensive dictionary. analysis of persianasymmetric data in terms of paradigmatic approach showed applying the paradigmfunction (as a realizational rule) to the lexical root/stem of a verb andmorphosemantics properties pair in one cell of verb paradigm can determine the formof a derivative. also, the assumption of the separation of morphological dimension andsemantic dimension in the paradigmatic organization of a lexeme makes thephenomena of suppletion, deponency, defectiveness and syncretismpossible andjustified. so, the asymmetry between form and meaning will no longer be a problem.all verbal derivatives can be analyzed and explained in the same way, whether with orwithout symmetry between their form and meaning. as a result, a more uniform,general and economical analysis is provided, and there is no need to proposesecondary solutions such as zero morpehme, zero derivation and allomorphy which allarise from the assumption of a one-to-one corresondence between the form andmeaning of the components of derivatives in morpheme-based approaches.