ویژگی‌های زبانی و فرازبانی کودکان نارساخوان فارسی‌زبان

بررسی روند رشد زبان و آگاهی فرا‏زبانی کودک ازجمله مباحث اصلی مطرح در اختلالات یادگیری است. برخی معتقدند توانایی زبانی و فرازبانی نقش مهمی در توانایی خواندن کودکان نارساخوان و درنتیجه مشکلات آن‌ها دارد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی مهارت‌های زبانی و فرازبانی کودکان نارساخوان و طبیعی، و همچنین بررسی رابطۀ آن‌هاست. برای انجام این پژوهش میدانی شانزده دانش‌آموز نارساخوان و 32 کودک همتای سنی انتخاب شدند و بعد از اجرای آزمون‌های رشد زبانی و فرازبانی، نتایج آن ثبت و با نرم‏افزار اس.پی.اس.اس. تحلیل شد. براساس نتایج پژوهش حاضر در تمام خرده‌آزمون‌های رشد زبانی غیر از خرده‌آزمون واژگان ربطی تفاوت معناداری میان دو گروه طبیعی و نارساخوان وجود دارد. در بیشتر خرده‌آزمون‌های آگاهی واجی تفاوت معناداری بین دو گروه وجود دارد. برخلاف خرده‌آزمون قضاوت دستوری و آگاهی واژگانی، در خرده‌آزمون صرف زمان فعل تفاوت بین دو گروه کاملاً معنادار است. در گروه طبیعی و نارساخوان، میان هر یک از خرده‌آزمون‌های آگاهی فرازبانی با برخی خرده‌آزمون‌های رشد زبانی هم‌بستگی وجود دارد و اما در گروه نارساخوان، غیراز هم‌بستگی میان خرده‌آزمون‌های آگاهی واژگانی با خرده‌آزمون‌ واژگان شفاهی رشد زبانی، در هیچ مورد هم‌بستگی معنادار نیست. بنابراین یافته‌ها موید فرضیۀ کنش متقابل بین رشد فرازبانی و زبانی است و نشان می‌دهد کودکان نارساخوان برخلاف تکالیف آگاهی واژگانی، در اکثر تکالیف زبانی و آگاهی واج‌شناختی و اگاهی نحوی دچار مشکل هستند، لذا با توجه به هم‌بستگی مهارت‌های زبانی با فرازبانی، تقویت توانایی زبانی نحوی و واجی آن‌ها همراه با مهارت‌های مربوط به آگاهی نحوی و آگاهی واجی ضروری و مفید است.

linguistic and metalinguistic characteristics of persian-speaking children with dyslexia

the study of language development and metalinguistic awareness of children is one of the main topics in learning disorders. some believe that linguistic ability and metalinguistic awareness play an important role in the ability of children with dyslexia to read; therefore, the aim of this study was to investigate the linguistic and meta linguistic skills of children with dyslexia and normal children. for this study, 16 dyslexic students and 32 children of the same age were selected and after performing linguistic and metalinguistic development tests, the results were analyzed by spss software. according to the results of the present study, there is a significant difference between the normal and dyslexic groups in most subtests of language development and phonological awareness tests. unlike grammatical judgment and lexical awareness subtests, the difference between the two groups is quite significant in the verb tense subtest. in both groups, there is a correlation between some subtests of meta linguistic with some subtests of language development. therefore, these findings confirm the hypothesis of interaction between metalinguistic and linguistic development and show that dyslexic children, unlike lexical awareness tasks, have problems in most linguistic and metalinguistic, so it is necessary these skills will be strengthen.