تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ارزیابی عوامل روان‌شناختی و بین‌فردی موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی

عوامل روان‌شناختی، روابط هم‏شاگردی و آشنایی زبان‌آموز با فرهنگ زبان هدف، نقش موثری در پیشرفت تحصیلی دارد. مسئلۀ اصلی این پژوهش تعیین ویژگی‏های سنجشی ارزیابی این عوامل در یادگیری زبان عربی دانشجویان  کارشناسی زبان و ادبیات عربی در ایران است، زیرا در این زمینه پژوهش درخوری انجام نشده است. این پژوهش با روش تحقیق آمیختۀ اکتشافی متوالی انجام گرفت. گویه‏های اولیه در قالب یک پژوهش کیفی و مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با متخصصان زبان وادبیات عربی و روان‌شناسی، طراحی شد و با ابهام‌زدایی از آن‌ها فرم نهایی (83) گویه‌ای تعیین شد و برای روایی و پایایی آن‌ها روی نمونه صد نفری دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی از طریق فضاهای آموزشی رسمی مجازی و به‏روش نمونه‏گیری، اجرا شد. یافته‏ها: ‌83 گویۀ ضروری با (cvr) بالای 0.6، براساس ملاک لوشه، انتخاب شد و شاخص روایی محتوای کل مقیاس (cvi)، با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. برابر 0.83 به‌دست آمد که مطلوب است. همسانی درونی این مقیاس از طریق آلفای کرونباخ، برای تمامی مقادیر (7 عامل) بالاتر از 0.8 بود. شاخص اعتبار مرکب و متوسط واریانس عوامل مقیاس، به‏ترتیب بالاتر از 0.8 و 0.5 شد که روایی همگرا را نشان می‏دهد. روایی ملاکی هم‌زمان بیانگر رابطه معنادار بین عوامل مقیاس و معدل افراد نمونۀ تحقیق است. درمجموع، مقیاس نهایی 32 گویه دارد که 64.22 درصد از واریانس کل مقیاس را تعیین می‌کند. درنتیجه، این ابزار باتوجه به‏ویژگی‌های سنجشی مطلوب، برای تعیین عوامل روان‌شناختی ومیان‌فردی موثر بر پیشرفت تحصیلی زبان‌آموزان زبان و ادبیات عربی کاربرد دارد.

determining the psychometric properties of the scale of psychological and interpersonal factors affecting the academic achievement of the students of the arabic language & literature department at the undergraduate level

the psychological factors, relationships with colleagues and the culture of the target language, play an active role in academic achievement. the main issue of this study is to determine the psychometric properties of the scale of these factors in learning arabic for iranian students at the undergraduate level. this study used the mixed exploratory sequential design. the initial items were designed in the form of a qualitative research and semi-structured interviews with specialists in teaching the arabic language and literature and experts in educational psychology. the final form which contains (83) of items was determined. to ensure its validity and reliability, a sample of (100) students at undergraduate level was conducted through the official virtual educational spaces and the sampling method. results: (83) essential items were selected based on the lawshe criterion with (cvr) above (0.6), and the total (cvi), by using software (spss), was equal to (0.83) which is acceptable. the internal reliability of the scale was calculated through cronbach’s alpha, and all values were higher than (0.8), which indicates the internal reliability of the scale factors. the (cr) and the (ave) of the scale factors were higher than (0.8) and (0.5) which shows the scale’s convergent validity. (ccv) indicates a significant relationship between scale factors and averages of the research sample. in total, the final scale has (32) items with (64.22) of the variance of the total scale. accordingly, the scale has the appropriate psychometric properties to determine the essential factors that affecting the academic achievement.