تحلیل نشانه‌معناشناسی فرایند انتقال معنا در نظام‌های گفتمانی خطبه الزّهراء

در این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد نشانه‌معناشناسی، به تحلیل فرایند انتقالِ معنا در نظام‌های نشانه‌ای خطبۀ الزّهراء پرداخته‌ایم. گفتمان این خطبه، در مسیر شکل‌گیری خود برای تولید معانی «قدرت الهی»، «سرای آخرت و دل‌بستگی‌های دنیایی»، «جان کندن»، «چگونگی مردن» و «مرگ»، به ترتیب از نشانه معناهای متفاوتی عبور می‌کند که به فرایند شکل‌گیری معنا منجر می‌شود. نظر به اینکه در روند انتقال معنا، با نظام‌های نشانه‌ای مختلفی مواجه هستیم و فرایند شکل‌گیری معنا، تابع یک نظام نشانه‌ای خاص در گفتمان خطبۀ الزّهراء نیست، هدف جستار پیش رو با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی و نظریات نشانه معناشناسی نوین، مشخص کردن نظام‌های گفتمانی حاکم بر گفتمان و بررسی شرایط انتقال معنا، چه از لحاظ صورت و چه از لحاظ معناست. پرسش اصلی مقاله این است که عملیات انتقال معنا از یک نظام نشانه‌ای به دیگر نظام‌های نشانه‌ای در یک خطبه، چگونه و براساس کدام کارکردها صورت می‌پذیرد؟ به‌عبارتی، فرایند استحالۀ معنا در گفتمان، تحت چه شرایطی نمود پیدا می‌کند؟ فرض نگارندگان، بر این است که فرایند استحالۀ معنا در گفتمانِ خطبه، تابع فرایندهای شَوِشی و مسائل عاطفی است که تکانه‌های معنایی و گسست‌های گفتمانی، به تقویت این فرایندها منجر می‌شود. مهم‌ترین دستاورد پژوهش حاضر، این است که فرایند استحالۀ معنا در انتقال از حضور استعلایی خداوند در ابتدای گفتمان، به حضور ناموزون و فناپذیر انسان در پایان گفتمان براساس کارکرد شَوِشی رخدادی گفتمان که شریک گفتمانی را با دو نوع حضور متفاوت مواجه می‌کند، رخ می‌دهد. 

the semiotic analysis of meaning transfer in discourse regimes of al-zahra sermon

in this article using the semiotic approach to discourse analysis, the authors haveanalysed the process of meaning transfer in al-zahra sermon. to produce the meaningof the divine power, the afterline and earthly attachements, agony, how to die anddeath, respectively, in this sermon,discourse passes through different semiotic changeswhich leads to the process of meaning-configuration and transfer. the aim of thisresearch which is descriptive-analytical is to define those orders of discoursegoverning the discourse and to consider the conditions of meaning transfer in terms ofform or meaning. the major question is: how and based on which functions meaningtransfer occur. under which conditions the process of meaning transfer occur in thedisconrse of sermon.the authors supposes that the process of meaning transfer is afunction of becoming and emotional processes which the semantic impulses anddiscoursive interruption, alongside, lead to the reinforements of the processes. themost important achievement of this research is to represent that the process of meaningtransfer, based on stative-eventual function of discourse with two shifts in meaning:transcendental presence of god in the beginning and mortal and graceless presence ofhuman at the end.