مبتداسازی ضمیرگذار موضوع (مفعول مستقیم) در زبان فارسی؛ مطالعه‌ای براساس نظریۀ بهینگی

بررسی زبان فارسی در چارچوب‏های زایشی و نقش‏گرا و نیز شناختی فراوان صورت گرفته است. این در‏حالی است که این رویکردها در تبیین تغییرات ساختی و ایجاد ساخت‏های نشاندار ازقبیل مبتداسازی به مشکل خورده‏اند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ساخت مبتداسازی ضمیرگذار در چارچوب نظریۀ بهینگی است. پژوهش پیش‌رو مبتنی‌بر روش توصیفی تحلیلی است و پیکرۀ مورد بررسی ما گونۀ گفتاری زبان فارسی را شامل خواهد شد. مقاله حاضر می‏کوشد نشان دهد که در ایجاد ساخت مبتداسازی ضمیرگذار در زبان فارسی محدودیت‏هایی اعمال می‏شوند که ترتیب مرتبه‏بندی آن‏ها صورت یا صورت‏های بهینه را مشخص می‏سازد. در سازماندهی چنین محدودیت‏هایی از عناصر سازنده‏ای به نام مشخصه‏ها و واحدهای مفهومی استفاده می‏شود که ویژگی مقوله‏های دستوری از قبیل موضوع یا مقوله‏های گفتمان نقشی ازقبیل مبتدا هستند. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که با کاربرد محدودیت‏های تقدم، مجاورت و وفاداری از یک سو و مشخصه‏ها یا واحدهای مفهومی از سوی دیگر، در تجزیه و تحلیل نمونه‏های زبان فارسی می‏توان به نتایج مطلوب‏تری در تبیین چنین ساخت‏هایی رسید. به بیان دیگر، ثابت شده است که ترازمندی نحو ابتدا، می‏تواند انگاره‏سازی ساخت مبتداسازی ضمیرگذار فارسی را به‌نحو مطلوب به‌دست دهد و جایگزینی برای چارچوب‏های نحوی باشد که براساس ساخت سلسله‌مراتبی عمل می‏کنند. همچنین، نتایج پژوهش حاکی از آن است که مشخصه‏های [موضوع]، [نو بودن]، [دربارگی] و [تقابل] در ایجاد ساخت مبتداسازی ضمیرگذار موضوع در زبان فارسی نقش مهمی ایفا می‏کنند. علاوه‏بر‏این، تخطی از محدودیت‏های مربوط به فاعل و مبتدا به بهینه نبودن ساخت مبتداسازی ضمیرگذار منجر می‏شود. 

Argument (Direct Object) Left Dislocation in Persian; An Optimality Theory study

Researchers have variously investigated Persian in generative, functional, and cognitive frameworks, although, failed to account for some structural changes and the emergence of marked structures such as Left dislocation. The main goal of this article is to investigate left dislocation based on Optimality Theory. The present research is based on the descriptive-analytical method, and our corpus will include spoken Persian. The present paper aims to show that some constraints can be applied to form left dislocation in Persian, while ranking of the constraints represents the optimal form/forms. The constriants are based on constructional uints of Featurs and Conceptual Units which are properties of grammatical categories such as argument, or discourse-functioal ones, such as topic. The results show that applying the constraints of precedence, adjacency, and faithfulness on one side, and more features or conceptual units on the other side, the applied theory can further result in appropriate analysis of Persian cases. In other words, Syntax First Alignment has proved to be a promising framework for modeling Persian Left dislocation and can offer an alternative for syntactic frameworks based on hierarchical structure. The results, also, indicates that the features of [NEW], [ABOUT], and [CONTRAST] have key roles in Persisn Argument Left Dislocation. In addition, violating the constraints of Subject and Topic brings about unoptimality.