رفتارشناسی واژه در زبان عرفانی (مسیری در تحلیل فرآیند شکل‌گیری زبان عرفانی)

تحلیل فرایند شکل گیری زبان عرفانی با توجه به سرچشمۀ اصلی آن یعنی قرآن، ساحت پژوهشی مهم و تازه ای است که به دلیل تنوع و وسعت متون عرفانی، پژوهش های بنیادین و خلاقانه ای را می طلبد که بتوانند در کشف ابعاد پنهان این زبان راهگشا باشند. بنابراین هدف این پژوهش ارائۀ یک الگوی پیشنهادی تازه برای تحلیل فرایند شکل گیری زبان عرفانی است که با عنوان رفتارشناسی واژه معرفی می گردد. رفتارشناسی واژه که به تحلیل تغییرات معنایی واژه های قرآنی در متون تعلیمی عرفانی می پردازد، گامی در جهت تحلیل خلاقانۀ فرایند شکل گیری زبان عرفانی است. الگوی رفتارشناسی واژه، با بهره گیری از مزیت های نظریۀ میدانی1 کرت لوین2 در روان شناسی و نظریۀ ایزوتسو، شکل تازه ای از تحلیل زبان عرفانی را پدید می آورد. نظریۀ میدانی لوین به سبب توجه به تاثیرات محیطی بر رفتار3 و نظریۀ ایزوتسو به دلیل توجه به تاثیر مستقیم قرآن بر عرفان و تصوف اسلامی و مبحث معنی اساسی و معنی نسبی در این پژوهش کارآمد ند. دستاورد پژوهش آن است که رفتارشناسی واژه را به عنوان راهی تازه در جهت تحلیل زبان عرفانی ارائه می کند.