راهبردهای کلامی در تعامل بازجویی (جستاری در گفتمان‌کاوی قضائی)

زبان در حین فرایند بازجویی و گفتمان موجود در آن مشخصه‌های خاصی دارد که می‌تواند محمل بسیاری از پژوهش‌ها و مطالعات زبانی باشد. از مهم‌ترین مسائلی که در فرایند مذکور می‌توان به آن اشاره کرد، چگونگی پیش‌برد ارتباط کلامی از سوی بازجو به منظور دست‌یابی به حقیقت از گفته‌های بازجوشونده است. در این راستا، فرد بازجو از راهبردهایی برای پیش‌برد گفتمان به شیوۀ‌ موردنظر خود استفاده می‌کند. در پژوهش حاضر، شرکت کنندگان در تعامل بازجویی به دو دسته افراد متخصص و غیر متخصص تقسیم شدند و مراد از دستۀ نخست افرادی هستند که آشنایی کامل با قانون و زبان قانونی دارند و شامل پلیس، قاضی، وکیل و غیره می‌شوند و در مقابل، دستۀ دوم افرادی که با قانون آشنایی ندارند (یا دست کم آشنایی کمی دارند) و شامل متهم، شاکی، شاهد می‌شوند. در جستار حاضر، بر مبنای پیکره‌ای متشکل از ده پروندۀ قضائی و تحلیل تعامل گفتاری بین فرد متخصص (قاضی) و فرد غیر متخصص (متهم، شاکی) تلاش شد انواع راهبردهای مورد استفادۀ بازجو استخراج شود. راهبردهای مذکور شامل صورت‌بندی پرسش، استفاده از پرسش مکرر، بندهای نقل قول، تقابل، استفاده از عبارت »خب « به منزلۀ نشانگر گفتمان‌ساز و قطع کلام هستند.