بررسی و تحلیل کاربست طرح‌واره‌های تصوری در افراد نابینا از منظر شناختی

طرح‌واره‌های تصوری به دلیل اهمیتی که در درک مفاهیم انتزاعی انسان دارد، مقوله ای مهم در مطالعات زبانی است. پژوهش حاضر به بررسی الگوی بدن مندی طرح‌واره‌های تصوری در نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتایان بینایشان بر مبنای نظریۀ بدن‌مندی شناخت در معنی شناسی شناختی از دیدگاه جانسون (1987) پرداخته است. روش انجام این پژوهشِ کمّی به‌صورت مقایسه ای بین دو گروه از افراد نابینا و همتایان بینا انجام ‌شده است. بدین ترتیب 48 آزمودنی بینا و نابینای مطلق مادرزاد زن و مرد با تحصیلات دیپلم و لیسانس در سن 18 تا 28 سال، به منظور بررسی متغیرهای اثرگذار جنسیت، سطح تحصیلات و سن، ارزیابی شدند و از آن‌ها خواسته شد 30 واژۀ منتخب بر مبنای راهکارهای ریسی بیتی و پگی (1991) را توصیف کنند و بر این اساس طرح واره های تصوری استفاده‌شدۀ آن‌ها بررسی شد. بررسی های صورت گرفته نشان داد که نابینایان با توجه به فقدان حس بینایی ، از توصیفات واژگانی بیشتر و به‌مراتب طرح‌واره‌های تصوری بیشتری نسبت به همتایان بینایشان استفاده می کنند، به‌طوری‌ که آزمودنی های نابینای زن لیسانس با بیشترین استفاده از طرح واره های تصوری گزارش شدند. آمارها نشان داد که از انواع طرح‌واره‌های مطرح ‌شدۀ جانسون (1987) به ترتیب طرح‌واره‌های حرکت و چرخه بیشترین و کم ترین میزان کاربرد در هر دو گروه منتخب را دارند. همچنین بررسی ها نشان داد که متغیرهای سن، جنسیت و سطح تحصیلات به‌مثابۀ عوامل اثرگذار هیچ تاثیری در درک طرح واره های تصوری توسط افراد نابینا و همتای بینایشان نداشته اند.

Investigating and Analyzing The Application of Image Schemas in The Blinds From Cognitive Perspective

Introduction: In cognitive linguistics, the study of linguistic meaning is not the aim by itself. Instead in this field of linguistics, the focus is on understanding the nature of conceptual system of human's mind. Noting that image schema due to its importance in understanding of abstract concepts are an important category in linguistic studies. This paper studies the embodied patterns of image schemas in the absolute congenital blind compared with their counterparts based on Johnson's embodied cognition theory (1987) in cognitive semantics.Method: The methodology of this quantitative research is comparative between two groups of blind and nonblinds. Thus, 48 male and female blinds and nonblinds with diploma and graduate education aged 18 28 years, due to the study of such variables as gender, education and age, were evaluated, and they were asked to describe 30 selected words based on Ricci Bitty and Poggi's procedures (1991), then their image schemas were investigated.Results and Findings: The results showed that the blinds, due to lack of vision, use more lexical descriptions and more image schema than their counterparts, in a way, graduate female blinds were reported as the most frequent users of image schema. The statistics also prove that the path and cycle schema, among different types of schema proposed by Johnson (1987), have the most and the least amount of usage in both groups respectively. Also, the study showed that age, gender, education variables as influential factors had no effect on understanding blind people and their counterparts from the image schema.