نظریه بهینگی لایه‌ای و کاربرد آن در زبان فارسی

مقالۀ حاضر تحقیقی توصیفی تحلیلی در باب کاربرد نظریۀ بهینگی لایه ای در زبان فارسی محاوره ای است. از آنجا که نظریۀ بهینگی موازی، قادر به بررسی لایه های میانی در فرایندهای صرفی واجی نیست، در این تحقیق برای نخستین بار لایه های میانی در فرایندهای واژ واجی زبان فارسی در نظریۀ بهینگی لایه ای تحلیل شده است. نمونه های این مقاله مبتنی بر زبان فارسی است که با استفاده از پایگاه داده های زبان فارسی و منابع مکتوب، انتخاب شده اند. نظریۀ بهینگی لایه ای انگاره ای جدید از ترکیب نظریۀ بهینگی موازی و صرف واج شناسی واژگانی است و شامل چندین نگاشت است که به طور متوالی از درونداد به برونداد مرتب شده اند. لایه های میانی در نظریۀ بهینگی لایه ای، ترتیب انجام فرایندهای صرفی واجی را بازنمایی می کند. در این مقاله، رخداد فرایندهای کشش جبرانی، درج و حذف بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نظریۀ بهینگی لایه ای تحلیل شفاف تری از لایه های میانی در جریان اعمال فرایندهای واژ واجی زبان فارسی ارائه می دهد.

Stratal Optimality Theory and its application on Persian Language

Being a descriptiveanalytic research in Persian language, the present study deals with morphophonological processes to examine the performance of Stratal Optimality Theory for the first time. Stratal OT is a hybrid model of OT in which the insights of Lexical Phonology and Morphology are broadly combined with parallel OT. Stratal OT posits constraint evaluation at three distinct levels or strata: stem, word and phrase level and as such it can show the intermediate levels showing the formation of the optimal option. This multilevel variation of the original OT model may provide more economical and elegant explanations of problems involving opacity, derived environment effects than other Parallel OT theories that have been developed to address these issues.The data in this research have been collected through databases and written phonological resources. This paper studies deletion, insertion and compensatory lengthening processes within Stratal OT. The relevant constraints and their interactions in each level have been represented through different tablues. The results showed that Stratal OT has more explanatory power than Parallel OT to explain the mentioned processes. Interestingly, Constraints at each level follow a consistent ranking pattern.