تحلیل مشکلات خواندن دانش‌آموختگان نظام متوسطه شهر تهران بر اساس داده‌های آزمون اَمزا (با توجه ‌به متغیر جنسیت و رشته تحصیلی)

هدف پژوهش حاضر، بررسی مشکلات خواندن دانش‌آموختگان نظام متوسطه شهر تهران بر اساس داده‌های آزمون امزا با توجه به متغیرهای جنسیت و رشته تحصیلی است. آزمون امزا به‌عنوان اولین آزمون ارزیابی مهارت‌های زبانی و ادبی دانش‌آموختگان نظام متوسطه کشور شناخته می‌شود که در سال تحصیلی 1392 ± 1393 از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. بدین منظور داده‌های آزمون با حجم نمونه 377 نفر (197 دختر و 180 پسر)، در سه رشته تحصیلی علوم انسانی (106 نفر)، علوم تجربی (90 نفر) و ریاضی (181 نفر) تحلیل و بررسی شد. پس از دسته‌بندی پرسش های آزمون با توجه به نوع خرده‌مهارت و نوع متن، با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی و استنباطی داده ها بر اساس دو متغیر جنسیت و رشته تحصیلی تحلیل شد که نتایج، حکایت از ضعف کلی دانش‌آموزان در مهارت‌ خواندن داشت. نتایج نشان داد: میانگین نمره مهارت خواندن معادل 25/10 از 20 است که در مقایسه با استاندارد آموزش و پرورش (نمره 12) از ناتوانی دانش‌آموختگان در دریافت حداقل آموزش حکایت دارد. بین میانگین نمرات کلی و خرده‌مهارت‌های خواندن با توجه به متغیر جنسیت تفاوت معنی‌داری وجود ندارد، هر چند بنا بر آمار توصیفی میانگین کلی نمره دخترها بالاتر از پسرهاست. همچنین، بین میانگین نمرات کلی دانش‌آموزان با توجه به متغیر رشته تحصیلی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد؛ اما بین میانگین نمرات خرده‌مهارت‌های خواندن در نمره خرده‌مهارت »درک مستقیم متن « میان دانش‌آموزان رشته علوم انسانی و علوم تجربی تفاوت معنی‌داری وجود دارد که نشان از عملکرد بهتر رشته علوم انسانی دارد و نیز بین میانگین نتایج کلی دانش‌آموزان در چهار نوع متن به‌کار رفته در پرسش های آزمون، تفاوت معنی‌داری وجود دارد، به نحوی که میانگین نمره دانش‌آموزان در پاسخ به پرسش های متون زبانی نسبت به متون ادبی کهن بالاتر بوده؛ اما با توجه به متغیر رشته تحصیلی، این تفاوت میانگین معنی‌دار نشده است. این نتایج نشان می‌دهد که راهکارهایی از قبیلِ اصلاح برنامه درسی دوره دبیرستان، انتخاب برنامه آموزشی مناسب، تغییر شیوه تدریس معلمان و نیز برگزاری دوره‌های منظم و استاندارد ارزشیابی مهارت خواندن، می‌تواند در تقویت مهارت خواندن دانش‌آموزان مفید واقع شود.

Analyzing Reading Problems of Senior High School Graduates in Tehran Based on AMZA Test Data (Regarding their Gender and Major)

The main purpose of the present study was to examine reading problems of senior high school graduates of Tehran based on lsquo;AMZA rsquo; test data regarding the variables of gender and major. AMZA rsquo; test is known as the first test for assessing the language and literary skills of senior high school graduates which was held by Academy of Persian Language and Literature in academic year of 201314. For the purpose of this study, the AMZA data for a sample size of 377 students (197 females and 180 males) in three disciplines of humanities, sciences and mathematics (106, 90 and 181participants, respectively) was analyzed. At first, the test items were categorized with respect to the type of text and microskills involved. Then, using the descriptive and inferential statistics the data was analyzed with regard to the participants rsquo; gender and major, which yielded in the overall weakness of the participants in reading skill. The results of data analysis showed that the mean score of participants rsquo; reading skills was 10.25 out of 20, which in comparison to the standard band score of ministry of education (12) is indicative of the participants rsquo; inability in acquiring the least amount of education. There was no significant difference between the participants rsquo; overall mean scores and their scores in microskills of reading regarding their gender, though according to the descriptive statistics, the overall mean score of females was higher than males. Similarly, there was no significant difference between the participants rsquo; overallmean scores with respect to their major. However, among the mean scores of reading microskills, there was a significant difference between the students of Humanities and Sciences in the area of direct comprehension of the text , which shows a better performance of the former group. Moreover, there was a significant difference among participants rsquo; overall results in the four types of text used in the test questions, so that their mean score in answering the questions of linguistic texts was higher than those of the old literary text. However, no such significant difference was found with regard to the participants rsquo; major. The results of the present study showthat strategies like reforming the curriculum of the senior high school, choosing an appropriate educational program, changing the teachers rsquo; teaching methods, and holding systematic and standard assessment courses for the reading skill, can prove helpful in enhancing the students rsquo; reading skills . Keywords: AMZA Test, Reading skill, Reading problems, Senior high school graduates