تلفیق مفهومی؛ پیشینه و سازوکار آن

تلفیق مفهومی از چارچوب‌های معنی‌شناسی است که بر پیدایش و تبیین مفهوم یا ساختار نوظهور تاکید دارد. در این نظریه، چهار فضای ذهنی (دو درونداد، یک فضای عام و یک فضای تلفیق) پیشنهاد شده است که روابط بین این فضاها، نگاشت درون‌فضایی و بین‌فضایی، فرافکنی انتخابی، ترکیب، تکمیل و گسترش/ تفصیل ابزارهایی هستند که کمک می‌کنند بتوانیم مفاهیم یا ساختارهای نوظهور را در انگاره‌هایی بازنمایی کنیم. این نظریه پس از نظریه‌های استعارۀ مفهومی و فضاهای ذهنی عنوان شده است. هدف از انجام این پژوهش در وهلۀ نخست، معرفی نظریۀ تلفیق مفهومی، چگونگی عملکرد آن و مقایسۀ آن با سایر نظریه های رقیب است. برای نیل به این هدف، با مثال‌های متعدد زبانی و حتی غیرزبانی کفایت تبیینی تلفیق مفهومی را در بازنمایی مفاهیمی که به هنگام مفهوم‌سازی برانگیخته می شوند، ارزیابی می کنیم. نتایج پژوهش نشان می دهد پویایی مفهوم‌سازی در فضاهای ذهنی و عدم یک‌سویه بودن نگاشت، عدم تک‌نگاشتی بودن، فرافکنی انتخابی و عدم لزوم وجود مفهوم همتا برای هر عنصر در فضاهای ذهنی و همچنین، عدم منفک پنداشتن کارکردهای ذهنی از ویژگی‌های نظریۀ تلفیق مفهومی هستند که قابلیت تبیین آن را در مقایسه با سایر نظریه های رقیب بالا می‌برد.

Conceptual Blending; Its Background and Its Strategy

Conceptual blending is one of the semantic approaches that concentrates on appearance and explanation of emergent concept or structure. Four mental spaces (at least two input spaces, a generic space and a blending space) have been proposed in this theory and to represent the emergent concepts or structures, we need to explain the relations between these spaces, innerspace and outerspace mapping, selective projection, composition, completion and elaboration. Conceptual metaphor and mental spaces are the inspiring theories for conceptual blending theories. Then, how to understand and infer the blending process to conclude in emergent structure and also theoretical needs to conceptual blending, based on its background, are the motives for the present study. To accomplish this, adequacy of conceptual blending in representing concepts that is activated while conceptualizing is reevaluated through some examples from Persian data (linguistic or even nonlinguistic). The examples are taken from a variety of sources namely television advertisements, everyday expressions people use in their interactions, corpus data (Dadegan) and so on to explain the theory as well as possible. These data were analyzed based on four types of conceptual blending networks including simplex network, mirror network, singlescope network and doublescope network. For what is new in this research, we can say that not so many studies have been done in Persian using this theory and so rarely they have analyzed the data by illustrating them through the networks. As a matter of fact, if some studies have been taken place, they usually just sufficed to explain them. In addition, the outcome of the research on Persian provides the Persian data to be used in natural language processing specially in semantic scope. The results evince that using dynamic conceptualization in mental spaces, rejecting oneway and single mapping, applying selective projections, no being necessary to exist a counterpart for every element in mental spaces and not considering mental functions separate are all features that strengthen the adequacy of explanations of conceptual blending.