اجرای زودهنگام تعهدات در فقه و حقوق ایران

از شرایط تاثیرگذار بر روابط طرفین در اجرای تعهد، زمان و موعد اجراست. در اغلب نظام‌های حقوقی، اصل اوّلی در تعیین زمان اجرای قرارداد، حاکمیت اراده طرفین است و سپس قانون، دادگاه و عرف ایفای نقش می‌کنند. هدف نوشته پیش رو بررسی این مطلب است که در صورت تعیین زمانی برای اجرای تعهد، آیا متعهد می‌تواند قبل از موعد مقرر، آن را اجرا نماید؟ آثار مترتب بر اجرای زودهنگام قرارداد با توجه به اینکه زمان اجرای قرارداد به صورت شرط ضمن عقد باشد یا قید موضوع اصلی قرارداد، متفاوت است. همچنین ماهیت این اجرا می‌تواند عقد یا ایقاع یا واقعه حقوقی باشد و در این زمینه، نظریه‌های عدم پذیرش و پذیرش مشروطِ اجرای زودهنگام ابراز شده است. مقاله حاضر موضوع را بسته به این تقسیم نموده که در توافق صریح یا ضمنی طرفین و یا با توجه به اوضاع و احوال، مدت به نفع کدام طرف باشد و حکم حالت سکوت را تفسیر به نفع متعهد می‌داند.