وضعیت حقوقی شرط عدم نفقه در نکاح دایم

به موجب ماده 1106 قانون مدنی، نفقه زوجه در نکاح دایم بر عهده شوهر است. مشهور فقها و حقوق‌دانان، مستندات چنین الزامی را «مقتضای عقد نکاح»، «امر شارع به تکلیف زوج»، «غیر ترخیصی بودن حکم نفقه» و «امری بودن قانون نفقه» برشمرده‌اند. در نتیجه، اشتراط اسقاط نفقه در نکاح دایم را شرط مخالف مقتضای عقد، شرط مخالف شرع و نیز مصداق اسقاط ما لم یجب دانسته‌اند که با حکمْ بودن ماهیت نفقه و امری بودنِ قانون آن ناسازگار خواهد بود. هرچند طرف‌داران بطلان چنین شرطی در سرانجامِ عقد مشروط به عدم نفقه، اختلاف نظر دیگری دارند و برخی قایل به بطلان عقد (شرط مبطل) و بیشتر آن‌ها طرف‌دار عدم بطلان عقدند (شرط باطل غیر مبطل). این مقاله با ردّ دلایل فساد این شرط، ضمن ارایه مویداتی بر درستی نظریه خود، با تکیه بر اصل حاکمیت اراده به عنوان یک قاعده عقلایی شرعی، صحت چنین شرطی را نتیجه می‌گیرد.