تحلیل فقهی ـ حقوقی قرارداد بیع متقابل

موضوع معامله در قرارداد بیع متقابل، تجهیزات، دانش فنی و فراهم آوردن تسهیلات برای تولید در کشور واردکننده است. طرف‌های معامله در این قرارداد، توافق می‌کنند تا فروشنده متعاقباً محصولاتی را که به وسیله این تسهیلات تولید شده، خریداری و هزینه‌های خود را مستهلک نماید. اوصاف قرارداد بیع متقابل عبارتند از: عقد بودن، لازم بودن، منجز بودن، معوض بودن، ارتباط بین کالاها و تجهیزات صادراتی با کالاهای بازخریدشده و بلندمدت بودن. مهم‌ترین مسیله در معاملات بیع متقابل، توصیف ماهیتِ حقوقی‌ِ قراردادی است که در این زمینه منعقد می‌شود. بیع متقابل با نهادهای حقوقی چون بیع، معاوضه، شرکت، جعاله، مضاربه، اجاره به شرط تملیک و صلح تشابهاتی دارد؛ اما در واقع، هیچ یک از این نهادها نیست. این پژوهش به بررسی فقهی حقوقی ماهیت قرارداد بیع متقابل پرداخته و می‌کوشد مشروعیت این قرارداد بین‌المللی را از دیدگاه فقه پویای اسلام و حقوق ایران به اثبات برساند.