امکان‌ سنجی پذیرش ضمان تفویت منافع انسان در پرتو قاعده لاضرر

علی‌رغم اتفاق‌ نظر اکثریت فقیهان بر اصل لزوم جبران ضرر و زیان ناروا و معقول بودن آن، ولی در خصوص مسئله «ضمان منافع تفویت‌شدۀ انسان» در قلمرو فقه امامیه اختلاف‌نظرهایی دیده می‌شود که ریشه آن را می‌توان در اختلاف رویکرد فقیهان در گستره مبانی فقهی «ضمان» جستجو کرد. از این رو یکی از ادله فقهی قابل توجهِ لزوم جبران خسارت (ضمان)، «قاعده لاضرر» است که در نگاه شماری از فقیهان به ویژه جمعی از فقهای امامی مورد پذیرش قرار گرفته است. پرسشی که این پژوهش به دنبال ارائه پاسخ به آن می‌باشد، این است که آیا می‌توان در چارچوب «قاعده لاضرر» و دیدگاه‌های فقهی مطرح در خصوص آن، قائل به «لزوم جبران زیان ناشی از تفویت منافع انسان» شد یا خیر؟ بر اساس یافته‌های این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی و با مراجعه به منابع معتبر فقهی به سرانجام رسیده است، دو دیدگاه فقهی متفاوت در این باره وجود دارد. نگارندگان در این مقاله با دفاع از دیدگاه توسعه گسترۀ قلمرو قاعده لاضرر و دلیل عقل، آن دیدگاه فقهی را اثبات نموده‌اند که قائل به «ضمان منافع تفویت ‌شده انسان» می‌باشد.