مفهوم و مبنای نظریه عمومی ارش در قراردادها با تاکید بر تحلیل اقتصادی آن با مطالعه تطبیقی

ضمانت اجراهای حقوقی یکی از مباحث مهم حقوق قراردادها به شمار می‌آیند. در تبیین این ضمانت اجراهای قراردادی، تحلیل اقتصادی نقش تعیین‌کننده‌ای می‌تواند داشته باشد. یکی از این ضمانت اجراها که در فقه امامیه به صورت فرع مطرح شده است، نهاد «ارش» می‌باشد. به نظر می‌رسد که ارش قابلیت طرح به عنوان یک نظریه عمومی را دارد.در این مقال کوشیده‌ایم در کنار اثبات نظریه عمومی ارش، آن را تحلیل اقتصادی نماییم. همچنین به صورت تطبیقی با مبحث مشابه با کمی تسامح‌ تحت عنوان تقدم اجرای عین تعهد یا مطالبه خسارت در حقوق آمریکا نیز مقایسه و تحلیل صورت گرفته است. روش تحقیق نیز کتابخانه‌ای بوده و به منابع داخلی و خارجی موجود با تاکید بر منابع فقهی مراجعه شده است.بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، نظریه عمومی ارش را می‌توان بر اساس نظریات اقتصادی کلاسیک و مدرن منقح کرد. در واقع می‌توان گفت که نظریه عمومی ارش می‌تواند تلفیقی از نظریه اخلاقی کارایی پارتو و تقدم جبران خسارت بر انجام عین تعهد (به عنوان نظریه‌ای تقریباً اخلاقی) و نظریه عینی بودن که در مقام امحای اخلاق در عرصه قراردادی است، باشد.