دین و تیوری روابط بین‌الملل

امروزه نظریه تعارض ضروری تیوری روابط بین‌الملل با هنجارهای دینی با چالش‌های عمیقی مواجه است. ‌علاوه‌بر آن، به‌منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادیان برای جبران کاستی‌های روند اصلی تیوری روابط بین‌الملل تلاش‌های جدیدی شده است. این مقاله درپی شناسایی زمینه‌های طرح تیوری دینی روابط بین‌الملل است. فرضیه ما این است که دین می‌تواند به‌مثابه بستری مهم برای طرح تیوری‌های هنجارگرا در روابط بین‌الملل عمل کند. در این چهارچوب، استدلال شده است که تصور جدایی ناگزیر دین از عرصه نظری روابط بین‌الملل ریشه در نگاه مضیق و تقلیل‌گرایانه به چیستی و کارکرد تیوری دارد. براین‌اساس، لازم است در ماهیت و کارکرد تیوری روابط بین‌الملل بازبینی شود تا بتوان از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های دین برای طرح تیوری دینی روابط بین‌الملل بهره گرفت. در این مقاله از اسلام به‌مثابه دینی یاد می‌شود که به‌واسطه ظرفیت‌های بیش‌تر هنجارسازی در عرصه‌های گوناگون حیات اجتماعی از زمینه و بستر مناسبی برای پردازش تیوری‌های هنجاری در عرصه روابط بین‌الملل و سیاست خارجی برخوردار است.