تحلیل گفتمانی خلافت در منازعات زبانی سقیفه

در تاریخ اسلام سقیقه دال مرکزی منازعات زبانی است که پیرامون دستگاه خلافت و نظام‌سازی برای تاسیس حکومت اسلامی شکل گرفت. منازعات زبانی سقیفه در دو حوزه اقناع و استیلا از صدر اسلام گفتمانهای متعددی در مورد کیستی خلیفه و کارایی او برساختند که سه الگوی انتصاب الهی، شورا و غلبه را به عنوان تنها بدیلهای ممکن انتخاب خلیفه می‌دانند و به قدرت رسیدن او را به یک تجربه تاریخی سیاست‌ورزی اسلامی تبدیل نموده‌اند. استدلال حامیان سه گفتمان چه نسبتی با جامعه و واقعیتهای سیاسی صدر اسلام داشت؟ یافته‌ها که به روش توصیفی، استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بکارگیری نظریه تبارشناسی فوکو بدست آمده، نشان می‌دهد به غیر از انتصاب الهی امام علی (ع) که از زبان اقناع و پذیرش عمومی در روز غدیر خم استفاده شد ، دو الگوی شورای اهل حل و عقد و استیلا حاصل منازعات زبانی سقیفه است. حامیان این دو روش از قدرت شمشیر و استدلال زبانی برای اقناع و کنترل مخالفان همزمان استفاده نموده و خلافت را از امر الهی و دینی به موضوعی عرفی تبدیل کردند. به عبارتی می‌توان گفت با وفات پیامبر (ص) و حضور انصار و مهاجرین در سقیفه بنی‌ساعده، ساختارهای اقتدارگرا که بر ذهن و زبان اعراب تازه مسلمان جاری بود توانست استدلالهای انتخابی دینی اسلام را به کمک زبانِ اقناع و استیلا به حاشیه فرستاده و خلافت را به امری عرفی منهای مذهب تبدیل نماید

Discourse analysis of Caliphate system in the early Islamic Era: A study of Saqifah Gathering in context of Language and Discourses

one of the focal turning points in history of Islam is the& saqifah Gathering & in which the successor of prophet Muhammad was elected .Historically there has been three main discourses regarding the choosing of the caliphate which can be traced back to this event .we can examine these in the context of language and Discourse which is inspired by works of French philosopher Michelle Foucault .The question remains as how the advocacy of each three discourses can be associated to early Islamic society language, power structure and internal dynamics? Findings of this study shows that the preIslamic values and structures affected the notion of succession and leadership &Khilafah& in Islam and later paved the way to comprehend the notion of &khilafah’ in a form of nonreligious pattern.