الگوی تعاملی سه‌جانبه پویای سیاست خارجی در اندیشه امام خمینی(ره)

این مقاله با در نظر گرفتن سه دوره زمانی مختلف در کنش سیاست خارجی امام خمینی(ره)، تلاش دارد تا با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوا در ادبیات گفتاری ایشان در مجموعه 22 جلدی صحیفه امام، سامانه مربوط به الگوی‌های رفتار سیاست خارجی ایشان طی هر یک از این ادوار سه‌گانه و نیز نحوه تعامل آن‌ها با یکدیگر را طرح‌ریزی نماید. بر این اساس، منطق اقدام ایشان در عرصه سیاست خارجی در سه قالب متعامل «عدم تعهدگرایی ملت‌محور»، «آرمان‌گرایی امت‌محور» و «آرمان‌گرایی امت ملت محور» تبیین گردیده است.بر اساس یافته‌های این پژوهش، الگوی سیاست خارجی امام خمینی(ره)، با بهره‌گیری از ویژگی‌هایی چون ترتب، تدرج و وسع، در پی ایجاد نوعی رابطه تعاملی بین نگاه واقع‌بینانه و آرمان‌گرایانه به سیاست خارجی است تا از این طریق به بهترین شیوه میان تحصیل مصالح ملی و نیز پیگیری مصالح امت‌محور ایجاد توازن نماید. بر این اساس، آنچه از منظر امام خمینی(ره) اهمیت بیشتری می‌یابد، حفظ و صیانت از اصول اساسی و بنیادین اسلام و نیز ارزش‌های ملی‌گرایانه به‌عنوان پایگاهی برای حفظ و نشر ارزش‌های اسلامی در عرصه سیاست خارجی است که این مهم از طریق ایجاد نوعی توازن میان اهداف ملت‌محور و اهداف امت‌محور در عرصه روابط خارجی میسر می‌شود.

the triple dynamic interactive model of foreign policy based on imam khomeini’s view

this article with recognizing the three different periods in imam khomeini’s foreign policy and with using the content analysis method, attempts to show the imam khomeini’s model of behavior in his foreign policy actions. accordingly, his logic of action in this periods is described in three forms of “nation oriented nonalignment”, “ummah oriented idealism” and “nationummah idealism”.based on the findings of this research, imam khomeini’s foreign policy model with using such a characteristics as graduation and expansion, is seeking to a kind of interactive relationship with a realistic and idealistic views to foreign policy, which can used to earn the national and ummah interests in the best way. accordingly, what that is important here, is to preserve fundamental islamic and internal principles in field of foreign policy based on his views, which needed to balance between nation oriented and ummah oriented goals in field of foreign policy.