بازشناسی کتابِ تعین ‌آدمی فیشته در ارتباط با سنت تعین‌نامه‌نویسی آلمانی همراه با ارزیابی انتقادی برگردان‌های انگلیسی و فارسی آن

کتاب تعین آدمی فیشته با عنوان اصلی die bestimmung des menchen در برهه ای حساس از زندگی فکری فیشته منتشر شد و چالش های مهمی در فرهنگ فلسفی آلمان ایجاد کرد. کمی پیش از آن فیشته کتابی با عنوان تعین دانشمند نگاشته بود و این دلالتی است به بافت تاریخی گونه ی نوشتاری مهمی در آلمان سده ی هجدهم و اوائل سده ی نوزدهم که فیلسوفان و متفکران مهمی در آن حضور فعال داشته اند. ما در این مقاله ابتدا می کوشیم این بافت تاریخی را پژوهش کنیم تا مشخص شود که کتاب فیشته در تداوم چه سنتی نگاشته شده است. در گام بعد ترجمه های انگلیسی و بویژه تنها ترجمه ی فارسی این کتاب را از جهات گوناگون مورد ارزیابی قرار می دهیم تا هم کیفیت این ترجمه ها را بررسی کرده باشیم و هم نسبت این ترجمه ها با سنت تعین نامه را دریابیم. یافته ها نشان می دهد که کتاب فیشته از طریق دو جریان فلسفه ی عمومی و مناقشه بر سر خداناباوری در تداوم سرراست سنت تعین نامه نگاشته شده و نیز روشن می شود که غالب ترجمه ها چه در انگلیسی و چه در فارسی وجه آکادمیک کتاب فیشته را قربانی وجه عمومی آن کرده اند و به این ترتیب اگرچه نسبتی با سنت تعین نامه نویسی دارند، بی آنکه لزوماَ اشارتی به آن داشته باشند، بازتاب دهنده ی ارزش آکادمیک آن نیستند.

understanding fichte’s die bestimmung des menchen in relation to a german vocational genre, accompanied by a critical review of its english and persian translations

fichte’s die bestimmung des menschen was published during a pivotal moment in his intellectual life and sparked significant challenges within the philosophical culture of germany. shortly before this, fichte had written a book titled die bestimmung des gelehrten, indicating the historical context of an important literary genre in the late 18th and early 19th century in germany, characterized by the active participation of prominent philosophers and thinkers. in this article, we first aim to explore this historical context to ascertain the tradition within which fichte’s work was written. subsequently, we will critically evaluate both the english translations and, specifically, the sole persian translation of this book from various perspectives, assessing their quality and examining their relationship with the genre of the vocational. our findings indicate that fichte’s work is directly connected to the tradition through two currents: popularphilosophie and the atheism debate. furthermore, it becomes evident that most translations, both in english and persian, have sacrificed the academic aspect of fichte’s book for its popular appeal. thus, while they relate to the tradition of the vocational genre without necessarily referencing it explicitly, they do not adequately reflect its academic value.