بررسی و نقد کتاب جغرافیای تاریخی خلیج فارس

کتاب جغرافیای تاریخی خلیج فارس نوشتۀ پیروز مجتهدزاده برای نخستین بار در سال 1354 خورشیدی در انتشارات دانشگاه تهران به طبع رسید. نویسنده در سال 1392 خورشیدی ویراست جدیدی از کتاب «با دگرگونی و افزودن‌های گسترده» در همان انتشارات به چاپ رساند. مجتهدزاده در ویراست جدید کتاب ضمن بررسی جغرافیای تاریخی خلیج فارس از عصر باستان تا دورۀ معاصر، به بررسی تاریخ و جغرافیای تاریخی سرزمین‌های پیرامون این دریا نیز پرداخته است. مراد از نگارش پژوهش حاضر بررسی و نقد ساختاری، محتوایی و ادبی ویراست جدید کتاب جغرافیای تاریخی خلیج فارس است. بررسی انتقادی این کتاب نشان می‌دهد با توجه به عدم استفادۀ مناسب از تحقیقات پیشین، عدم تناسب میان عنوان کتاب با محتوای آن، مبهم بودن مسئلۀ پژوهش، ارائۀ مطالب ضدّ و نقیض، نادرست و گاه جعلی، عدم اتخاذ روشی واحد برای ارجاع‌دهی، اشتباهات نگارشی و چاپی بیش از حد اغماض، عدم انسجام و پراکندگی مطالب، داشتن تئوری توطئه، زمان‌پریشی مفاهیم و در نهایت فقدان پیشینۀ پژوهش، فهرست منابع، فهرست اعلام و نتیجه شایستگی لازم برای انتشار به ویژه در انتشارات دانشگاه تهران را نداشته است.

a critical review on the book “historical geography of the persian gulf”

the book historical geography of the persian gulf by pirooz mojtahedzade was first published by university of tehran press in 1975. in 2013, the author made a new edition with “broad changes and additions” in the same publishing house. in this new edition, while surveying the historical geography of the persian gulf from ancient times until the contemporary period, the author has discussed about history and historical geography of the offshore territories of this sea. the current paper aims to have a critical review of the content and the form of this new edition. the outcome of this critical review shows that due to many problems such as the absence of a unique referring method, presenting false، sometimes fake and paradoxical contents, the ambiguity of the main subject, lack of proper sources, vast grammatical and typographic mistakes, incoherence and entanglement of contents, the disproportion of the main title with contents, conspiracy theory, anachronism and finally the lack of bibliography, index, and conclusion, this book is disqualified to be published by such a respected publisher.