نقد محتوایی کتاب کیمیاگر بر اساس آموزه‌های عرفانی شیخ علاء‌الدوله سمنانی

کتاب کیمیاگر اثر پائولو کوئلیو، داستانی نمادین است که مضامین عرفانی را در قالب یک سفر مطرح می‌کند. این مقاله، مفاهیم عرفانی مشترک بین کیمیاگر و آموزه‌های عرفانی شیخ علاءالدوله سمنانی، عارف برجسته قرن هفتم و هشتم هجری را بررسی می‌کند و با هدف شناسایی مفاهیم عرفانی مشترک مانند وحدت وجود، سفر، نمادپردازی، گنج و... آغاز و سپس نحوه بیان و تفسیر این مفاهیم در هر دو اثر را به صورت تطبیقی تحلیل می‌کند. در نهایت، جنبه‌های عرفانی کیمیاگر را در  ترازوی آموزه‌های عرفانی سمنانی مقایسه، ارزیابی و نقد  می‌کند. این نقد محتوایی با روش توصیفی-تحلیلی وبه شیوه تطبیقی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته است . اگر چه منشا و مبدا ، سبک و شیوه، هدف و مخاطب این بررسی با یکدیگر متفاوت است؛ ولی یافته‌های این پژوهش حکایت از آن دارد که کوئلیو در عناصر مورد اشاره در بالا، اشتراک لفظی با آموزه‌های عرفانی شیخ سمنانی دارد؛ ولی در غایت و هدف، کاملا در تضاد و تقابل  هم هستند. کوئلیو با اقتباس از آموزه‌های عرفانی و تلفیق آن با اندیشه خود و با هدف ارائه تفسیری جدید از زندگی، به دنبال ترویج نوعی معنویت مدرن یا معنویت ممزوج برای پر کردن خلاهای بشر معاصر است.

a contextual critique on the book the alchemist based on the mystical teachings of sheikh ala’odoleh semnani

the book the alchemist by paulo coelho is a symbolic story that presents mystical themes in the form of a journey. this article examines the common mystical concepts between the alchemist and the mystical teachings of sheikh ala'odoleh semnani, a prominent mystic of the 7th and 8th centuries ah. it begins by identifying commonmystical concepts such as the unity of existence, journey, symbolism, treasure, etc., andthen analyzes comparatively how these concepts are expressed and interpreted in bothworks. finally, it compares, evaluates, and critiques the mystical aspects of thealchemist in light of semnani's mystical teachings. this content analysis wasconducted using a descriptive-analytical method and a comparative approach based onlibrary studies. although the origin, style, method, purpose, and audience of this studydiffer, the findings suggest that coelho shares verbal similarities with sheikh semnani'smystical teachings in the elements mentioned above. however, in terms of ultimate goaland purpose, they are completely contradictory and conflicting. by adopting mysticalteachings and combining them with his ideas, coelho seeks to promote a kind of modern or mixed spirituality to fill the voids of contemporary humanity. promote a kind of modern or blended spirituality to fill the voids of contemporary humanity, offering anew interpretation of life.