مطالعه انتقادی متون علمی در حوزه اقتصاد اسلامی با تمرکز بر کتاب رهیافت‌های اقتصادی اسلام

این پژوهش به بررسی و نقد اثر مهم امام موسی صدر با عنوان «رهیافت‏های اقتصادی اسلام» پرداخته است. این کتاب مجموعه خطابه‌ها و مقاله‌های امام موسی صدر در حوزه اقتصاد اسلامی است که در دهه اخیر موردتوجه مراکز حوزوی و دانشگاهی قرار گرفته و به عنوان یکی از متون اقتصاد اسلامی تدریس مطالعه و مباحثه شده است. بررسی این کتاب نشان می‌دهد که امام موسی صدر در حوزه اقتصاد اسلامی همانند شهید علامه صدر علم اقتصاد را از مکتب اقتصادی جدا می‌کند و معتقد است که اسلام، علم اقتصادی ندارد ولی مکتب اقتصادی اسلامی مبتنی بر احکام اسلامی و دستگاه فقاهت قابل استخراج است. در این مقاله بعد از بررسی ادبیات نظری اقتصاد اسلامی از نظر امام موسی صدر و شهید علامه صدر، نقاط قوت و ضعف کتاب با روش تحلیلی توصیفی موردبررسی قرار گرفتند. نقاط ضعف شناسایی شده عبارت‌اند از: ابهام در مفهوم عادلانه بودن دستمزد و سهم کارگر از تولید، عدم توجه به مفهوم فقه حکومتی و ابهام در تعریف مکتب اقتصادی اسلام، عدم توجه به روش‌شناسی علم اقتصاد، ابهام در بیان مبنای نظریه ارزش در اسلام، عدم توجه به فعالیت شخصیت حقوقی دولت در اقتصاد و ابهام در بیان اختیارات حکومت اسلامی و ولایت‌فقیه در قاعده گذاری اقتصاد.

a critical study of scientific texts in the field of islamic economics, focusing on the book islamic economic approaches

this research has analyzed and criticized the important book of imam musa sadr entitled islamic economic approaches. this book is a collection of speeches and essays of imam musa sadr in the field of islamic economics, which has received the attention of academic centers in the last decade and has been studied and discussed as one of the texts of islamic economics. the review of this book shows that imam musa sadr, like martyr sadr, separates economics from the economic school in the field of islamic economics and believes that islam does not have an economic science, but the islamic economic school is based on islamic rules and jurisprudence. in this article, after analyzing the theoretical literature of islamic economics from the point of view of imam musa sadr and martyr sadr, the strengths and weaknesses of the book were examined with a descriptive-analytical method. the identified weaknesses are ambiguity in the concept of fairness of wages and worker’s share of production, lack of attention to the concept of governmental jurisprudence and ambiguity in the definition of islamic economic school, lack of attention to the methodology of economics, ambiguity in expressing the basis of the theory of value in islam, lack of paying attention to the activity of the legal personality of the government in the economy and the ambiguity in expressing the authority of the islamic government and velayat-e-faqih in the regulation of the economy.