خوانش و نقد τὰ μετὰ τὰ φυσικά (مابعدالطبیعه)، اثر ارسطو، در مقام پژوهشی برای واحد علم

مابعدالطبیعه عنوانی است که پس از ارسطو بر مجموعه‌ای از تحقیقات او گذاشته شد. به این ترتیب وحدت مابعدالطبیعه همچون اثری یکپارچه از ابتدا محل پرسش بوده است. خوانش مابعدالطبیعه در مقام اثری واحد در گرو یافت پرسشی نخستین و غایتی مطلوب در بخش‌های متفاوت این اثر است. آنچه مابعدالطبیعه را به اثری واحد مبدل می‌کند دانشی یگانه است که ارسطو در پژوهش‌های مابعدالطبیعی خود به آن نظر داشته است. ارسطو در کتاب مابعدالطبیعه در جست‌وجوی دانشی به نام سوفیا یا دانش نخستین است. برای ارسطو یکی از دشواری‌های تحقیق دربارۀ سوفیا این است که آیا سوفیا یک دانش واحد و متمایز است. برای فهم این دشواری باید پرسید وحدت هر علم از نگاه ارسطو در گرو چیست. وحدت هر علم برای ارسطو در گرو وحدت جوهر مدنظر(موضوع) آن است. اما سوفیا به دلیل موضوع خاصی که دارد نمی‌تواند مانند سایر علوم واحد باشد. موضوع سوفیا موجود به ما هو موجود یا کل است. سوفیا موضوعی عام دارد، با این حال موضوع هر علم هم تنها ذیل کل به عنوان جوهری یگانه قابل درک خواهد بود. سوفیا در تعیین موضوع هر علم ایفای نقش می‌کند. به این ترتیب سوفیا نه یک دانش واحد و جداگانه، بلکه خاستگاه هر دانش است. سوفیا در مقام واحد و معیار علم شمارندۀ علوم است. به این معنا سوفیا را می‌توان دانش نخستین یا واحد علم نامید.

reading and criticizing the book “τὰ μετὰ τὰ φυσικά (metaphysics)” of aristotle as an investigation into the unit of science

“τὰ μετὰ τὰ φυσικά (metaphysics)” is a title that was given to a collection of aristotle’s researches after him. in this way, the unity of “metaphysics” as a unified work has been questioned from the beginning. finding the primary question and the desirable goal in different parts of metaphysics is necessary to read this book as a single work. what transforms metaphysics into a single work is a unique knowledge that aristotle considered in his metaphysical research. in “metaphysics” aristotle seeks a science called sophia or the first science. whether sophia is a distinct science is for aristotle a difficult question to answer. to understand aristotle’s problem, we should consider the unity of each science. how does every single science become a separate one? for aristotle unity of each science depends on its substance or subject. sophia has a specific subject, so sophia’s unity is not like other sciences. sophia considers being qua being as its subject. by being qua being, aristotle introduces a general subject for sophia. the subject of sophia is the whole universe, but a conception of the whole is prior to discovering each substance as a unique substance. sophia plays an important role in defining and discovering a new subject. so, sophia is not itself a distinct science, it is the origin of all sciences. sophia is called the first science in this view.