نسبت معرفت و باور صادق موجه؛ از منظر معرفت‎شناسی اسلامی؛ نقدی بر مقاله «is justified true belief knowledge?» (آیا باور صادق موجه، معرفت است؟)

مقالۀ (is justified true belief knowledge) «آیا باور صادق موجه، معرفت است؟» -که توسط ادموند گتیه(edmund gettier) نوشته است- یکی از معروف‎ترین مقالات در حوزۀ معرفت‎شناسی معاصر است. این مقالۀ بسیار کوتاه، تنها با ذکر دو مثال نقض، تعریف رسمی از معرفت را به چالش کشیده و دربارۀآن مشاجرات و راه حل‎های زیادی از سوی معرفت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شناسان مطرح شده است. مقاله حاضر به نقد و بررسی این دو مثال از منظر معرفت‎شناسی اسلامی پرداخته و با طرح ارتباط علّی، درصدد پاسخ دادن به این اشکالات بر آمده است. تفاوت اصلی که این ارتباط علّی با ارتباط علّی گلدمن دارد؛ در این مطلب است که از منظر معرفت‎شناسی اسلامی، معرفت گزاره‎ای وابسته به سطح عمیق‎تری از معرفت است که می‎توان آن را معرفت حضوری نامید. بر این اساس، طرح ارتباط علی میان واقعیت خارجی و معرفت گزاره‎ای با واسطۀ معرفت حضوری صورت می‎گیرد و در آن پدیدارهای حسی، معلولی برای واقعیت خارجی و نمودی از آن به شمار می‎آیند و ذهن پس از دریافت این معرفت حضوری (پدیدارهای حسی) با مفهوم‎سازی و حکم، معرفت گزاره‎ای را تشکیل می‎دهد. این ارتباط علّی اساسا جایگاه معرفت‎زایی دارد و تحقق آن، برابر با شکل‎گیری زنجیرۀ معرفت برای فرد است و از همین‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎رو، برقرار نشدن این زنجیره علّی به شکل مناسب در مثالهای نقض گتیه، دلیلی برای معرفت نبودن باورهای صادق موجه در آن است.

the relationship between knowledge and true justified belief; in viewpoint of the islamic epistemology: a critique on the paper “is justified true belief knowledge?”

the article “is justified true belief knowledge?” by edmund gettier is one of the famous works in contemporary epistemology. this short article has challenged the classical definition of knowledge by the two controversial examples and raised various disputes and solutions by epistemologists. the present article studies those examples by relying on islamic epistemology and answers the problems by proposing a kind of causal relation that differs from the causal theory of goldman. the main difference is that the chain of causality is between external fact and proposition knowledge by the perception of a different form of knowledge called “knowledge by the present.” this causality originally has an epistemic role because it is identical to the manifestation of the external fact by appearing in perceptions that are effects of the external fact. therefore, the perceiver grasps facts by the deeper surface of knowledge intermediates between external fact and proposition knowledge, and by the conceptualization of the appearance and judgment. the mind constitutes true justified beliefs therefore in gettier’s problems, the chain of this causality is not connected in an appropriate way.