پیکره‌نگاری درباری: روایتی تصویری از عصر قاجار نقدی بر کتاب پرتره‌های سلطنتی قاجار

کتاب موردبحث، با عنوان پرتره‌های سلطنتی قاجار، در قالب کتابچه‌ای راه‌نما به‌قلم جولین رابی، پژوهش‌گر حوزۀ هنرهای اسلامی و مدیر اسبق گالری «فریر و سکلر» واشنگتن در ادامۀ نمایشگاه «نقاشی‌های سلطنتی قاجار» در سال 1999 در لندن به‌رشتۀ تحریر درآمده است. هدف مولف از نگارش این کتاب، علاوه‌بر معرفی 43 اثر به‌نمایش‌درآمده در نمایشگاه، تحلیل بصری این آثار در چهارچوبی تاریخی  اجتماعی بوده است. بازۀ زمانی موردنظر رابی، نه سراسر عصر قاجار، بلکه سده‌ای از آن، مشتمل‌بر ابتدای دوران سلطنت فتحعلی‌شاه تا پایان حکومت ناصرالدین‌شاه (1212-1313 ق) است، چراکه از منظر مولف، این دو پادشاه جایگاهی ویژه در روند تحولات هنرهای بصری و به‌عبارت بهتر، تصویر در عصر قاجار داشته‌اند. ما نیز در این پژوهش برآنیم تا با مرور شیوۀ ارائه و بررسی آثار تصویری مذکور در این کتاب، الگوی ذهنی مورداستفادۀ رابی را در دسته‌بندی و معرفی اقلام هنری شناسایی کنیم و برمبنای آن، رویکرد او را به هنرهای بصری عصر قاجار، که آثار آن‌ها اغلب در چهارچوب اصلی‌ترین جریان هنری آن دوران یعنی پیکره‌نگاری درباری خلق شده‌اند، تحلیل کنیم.

royal portraiture: a visual narrative from qajar age a critique on the book qajar portraits

the present book, entitled qajar portraits, in the form of a handbook by julian raby, a researcher in the field of islamic art and former director of the freer and sackler gallery in washington, was published in continuation of the &qajar royal paintings& exhibition which was held in london in 1999. the author’s purpose in writing this book, in addition to introducing the 43 works displayed in the exhibition, is the visual analysis of these works in a socio-historical context. the period intended by raby in this book is not the whole of the qajar age, but a century of it, including the beginning of the reign of fath ali shah until the end of the reign of nasser al-din shah (1213-1313 ah). because from the author’s point of view, these two kings had a special place in the development of visual arts, or in other words, the image in the qajar age. in this study, we also intend to review the method of presenting and examining the visual works mentioned in this book, identify the mental pattern used by raby in classifying and introducing them, and based on that, his approach to analyze the visual arts of the qajar age, whose works are often created in the context of the artistic main stream of that time, named royal portraiture.