بازنمود تجربۀ کلان‌شهری مدرن در مستند امپرسیون‌های یک شهر: تهران امروز (1356)

امپرسیون‌های یک شهر؛ تهران امروز (1356)، اثر خسرو سینایی، یکی از فیلم‌های شاخص ایرانی است که می‌کوشد تا تجربۀ کلان‌شهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلم‌های مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی درپی ارائۀ ریتم و ضرب‌آهنگ زندگی کلان‌شهری، چنان‌که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، نیست و بیش‌تر درپی بازنمایی بارقه‌هایی از تجربۀ زیست کلان‌شهری در جامعۀ ایرانِ درحال‌گذار از سنت به مدرنیته است. پیشینۀ تحصیلی و مطالعاتی سینایی در زمینۀ معماری، در زیبایی‌شناسی این فیلم و جست‌وجوی وی در ماهیت شهر مدرن، به‌خوبی نمود می‌یابد. این پژوهش که با روش توصیفی  تحلیلی و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای صورت گرفته است، با بهره‌گیری از رویکردی میان‌رشته‌ای، می‌کوشد تا به بررسی نحوۀ بازنمایی تجربۀ شهری در این فیلم بپردازد و از این مدخل، دیدگاه فیلم‌ساز درمورد فرایند مدرن‌سازی شهری در دورۀ پهلوی را تحلیل کند. درطول فیلم، فیلم‌ساز به‌گونه‌ای خودارجاعانه بارها به ماهیت رسانۀ سینما در ثبت و جاودانه‌کردن لحظات اشاره می‌کند. فیلم‌ساز به‌خصوص نقش قدرت حاکم در پیش‌برد طرح مدرن‌سازی و شکل‌دهی به انسجام اجتماعی مطلوب را برجسته می‌سازد. تحلیل فیلم، نگاه انتقادی فیلم‌ساز به مدرن‌سازی حکومتی دوران پهلوی را آشکار می‌کند.

representing the experience of a modern metropolis in impressions of a city: tehran today (1977)

the impression of a city: tehran today (1977) by khosrow sinai is one of the leading iranian documentaries that aspires to represent the experience of living in the modern metropolis of tehran. it has remarkable differences from common urban symphonies, in form and structure, and sinai doesn’t try to convey the rhythm and pace of the metropolitan life, and he is more in to the representation of some evanescent sparks of metropolitan living experience in the iranian, traditional to modern, transitional society. the author’s educational background in architecture shows itself through the aesthetics of the film and his exploration in the nature of the modern city. this study, which has been done by descriptive-analytical method, using library sources, and an interdisciplinary approach, tries to investigate, how the film represents the metropolitan experience of life, and analyzes the filmmaker’s critical perspective on the process of urban modernization in the pahlavi’s era.