ارزیابی انتقادی کتاب علم الاجتماع الادبی (... منهج «سوسیولوجی» فی القراءه ی و النقد) (جامعه‌شناسی ادبی؛ روشی «جامعه‌شناسی» در خواندن و نقد)

کتاب علم الاجتماع الادبی، تالیف انور عبدالحمید الموسی، از جملۀ تالیفات اخیر است که نویسنده در آن به‌شکلی جامع به سیر پیدایش، رشد، و تحول جامعه‌شناسی ادبی از آغاز تا به امروز پرداخته و درکنار آن فصلی را نیز به آثار عربی در این حوزه و نقد آن‌ها اختصاص داده است. به‌منظور معرفی این کتاب، بر آن شدیم تا این اثر را، با تکیه بر روش توصیفی ‌‌ تحلیلی، از دو جنبه ی شکلی و محتوایی موردبررسی قرار دهیم تا درنهایت محاسن، معایب، و میزان موفقیت نویسنده در تالیف این اثر آشکار شود. براساس نتایج به‌دست‌آمده می‌توان روانی و شیوایی اسلوب، رعایت قواعد نگارشی، تناسب محتوا با عنوان، تسلسل منطقی میان مطالب، و استحکام و دقت و بی‌طرفی در تحلیل‌ها و نقدها را از جملۀ محاسن این کتاب برشمرد و نوع طرح جلد، اختلاف در نوع و اندازۀ قلم‌ها، عدم تازگی در عنوان و کلی‌بودن آن، تحقق‌نیافتن اهدف پژوهش، صرف جمع‌آوری مطالب، شیوه ی استناددهی نامناسب و غیرعلمی، تکرار مکررات و مطالب، ‌مسئله‌مندنبودن اثر، و خاتمۀ نامناسب را از مهم‌ترین معایب این اثر دانست.

a critical review on the book eelm al-ejtema al-adabi, mnhaj sosiyoloji fe al-qeraat va al-naqd (literary sociology, … a sociological method in reading and criticism)

the book the science of literary society written by anwar abdul hamid al-musa is one of the recent works in which the author comprehensively deals with the emergence and growth of literary sociology from the beginning to the present day. as well as a chapter on arabic works in this area, their critique is also given. in order to introduce this book, we decided to examine this work based on a descriptive analytical method from both formal and content aspects to finally reveal the advantages and disadvantages and the success rate of the author in writing this work. based on the results, we can consider the psychological and eloquent style, observance of writing rules, fit of the content with the title and logical sequence between the contents, strength and accuracy and neutrality in the analyses and critiques, among the advantages of this book. type and size of fonts, lack of novelty in the title and its generality, failure to achieve the purpose of research, mere collection of materials, inappropriate and unscientific citation method, repetition and content, non-problematic work, bias in quoting content and conclusion, and being inadequate, are considered among the most important flaws and shortcomings of this work.