آخرین اتوپیای سرمایه‌داری؛ نقدی بر کتاب انسان‌ خداگونه؛ تاریخ مختصر آینده

کتاب انسان ‌خداگونه؛ تاریخ مختصر آینده، اثر یووال نوح ‌هراری، را می‌توان محصول نهایی پروژه ی این نویسنده دانست. هراری در این کتاب درپی پاسخ‌دادن به این پرسش است که: «آینده برای انسان چه در بر دارد؟». باتوجه‌به نظریه ی تاریخ‌نگارانه‌ای که در کتاب قبلی خود (انسان‌ خردمند؛ تاریخ مختصر بشر) اتخاذ کرده بود، هراری در این کتاب نیز مباحث را براساس نظریه ی تکامل‌گرایی پیش می‌برد، با این تفاوت که امکان‌ها و فرصت‌هایی که تکامل مصنوعی یا دخالت انسان در روند تکامل خود پدید آورده است بیش‌ترین سهم را در شکل‌دهی به ایده‌های آینده‌نگرانه ی او به‌خود اختصاص می‌دهد. این مقاله درپی آن است که با رویکردی انتقادی و با تمرکز بر دو مفهوم جبرگرایی و تمامیت‌خواهی نسبت میان آینده‌ای را که هراری با ضرورت‌هایی ترسیم می‌کند که نظام سرمایه‌داری برای ادامۀ حیات خود با آن مواجه است تبیین کند. ایده ی اصلی مقاله آن است که نظریۀ هراری نوعی اتوپیای تمامیت‌خواهانه ی سرمایه‌داری را زمینه‌سازی می‌کند.

the last utopia of capitalism: a critique on the book homo deus: a brief history of tomorrow

the book homo deus can be considered the final product of the harary project. in this book, he seeks to answer the question, “what does the future hold for mankind?”. according to the historiographical theory that harary had adopted in his previous work homo sapines, he pursues arguments in his new work homo deus, based on the theory of evolutionism, with the difference that the possibilities and opportunities that artificial evolution or human intervention in the process of evolution may have the largest share in shaping his futuristic ideas. this article seeks to explain the relationship between the necessities that the capitalist system faces in order to survive, with a critical approach and focusing on the two concepts of “determinism” and “totalitarianism”. the main idea of this article is that the harary project lays the groundwork for a kind of totalitarian utopia of capitalism. criticism of this issue has become necessary due to the political implications of the harary project.