ویراست/ تصحیح تازه‌ای که تازه نیست: بررسی انتقادی واپسین چاپ دانش‌نامۀ علایی: منطق، طبیعیات، موسیقی، الهیات

در نوشتۀ پیشِ‌رو واپسین چاپ دانش‌نامۀ علایی ابن‌سینا را بررسی می‌کنم که به‌همت انتشارات مولی منتشر شده است. به این منظور، افزون‌بر تاریخچۀ چاپ و ویرایش دانش‌نامۀ علایی و ترجمه‌های آن به زبان‌های اروپایی، تبار چاپی «تصحیح» منتشرۀ مولی را نشان می‌دهم، و گوشه‌ای از درستی‌ها و نادرستی‌های رخ‌داده در کار خطیر ناشر و دیباچه‌نگار دانش‌نامه را گوش‌زد می‌کنم. نشان خواهم داد که چاپ تازه خطاهای روشی و بنیادینی دارد که باعث می‌شود چاپ مولی از نظر تصحیح و چاپ ناکام باشد، و از نظر فلسفی مهم‌ترین نوآوری ساختاری ابن‌سینا را ضایع کرده باشد. خواهم گفت که دیباچۀ بلند دانش‌نامۀ چاپ مولی هیچ پیوندی با متن کتاب ندارد و از نظر پژوهشی نیز چیزی به دانسته‌های پژوهش‌گران درمورد دانش‌نامۀ علایی و فلسفۀ ابن‌سینا نمی‌افزاید. نتیجه خواهم گرفت که چاپ انتشارات مولی هیچ مزیتی بر چاپ‌های پیشین ندارد که به‌صورت چاپی یا دیجیتالی دردسترس ابن‌سیناپژوهان قرار دارند.

a new edition which is not so new:a critique on the most recent “edition” of avicenna’s dānešnāmeh-ye ʿalāyī

here, i examined the most recent “edition” of avicenna’s dānešnāmeh-ye ʿalāyī published by mawlā publishing house. with this aim, i provided an overview of the editorial and publishing genealogy of the dānešnāmeh, and then of mawlā’s edition. i considered a number of errors and shortcomings exhibited by the latter, whilst acknowledging some of its merits. identifying certain systematic flaws in the editorial techniques that inform mawlā’s edition, on the one hand, and a structural mistake that has entirely ruined one of the main philosophical innovations of the dānešnāmeh, on the other hand, i detected that mawlā’s “edition” is an unprofessional reprint of the previous editions done by moʿīn, meškāt and bīneš. i observed that the long preface to the text bears no relation to the dānešnāmeh, and provides scholars with no useful insight into either avicennan philosophy or the dānešnāmeh. concluding that mawlā’s “edition” is woefully lacking, i suggest that it has no advantage over the previous standard editions.