معرفی و نقد کتاب فصوص ‌الحکم و مکتب ابن‌عربی

فصوص ‌الحکم اثر محی‌الدین ابن ‌عربی است. در طول حدود هشت قرن پس از نگارش این اثر نویسندگان بسیاری کوشیده‌اند تا با شرح و تفسیر خود گرهی از گره‌های آن بگشایند. کتاب فصوص‌ الحکم و مکتب ابن‌عربی اثر ابوالعلا عفیفی از متاخرترین تفاسیر فصوص‌ الحکم است که درقالب تعلیقاتی به موشکافی دربارۀ آن می‌پردازد. در این مقاله می‌کوشیم به معرفی و نقد این کتاب با ترجمۀ محمدجواد گوهری بپردازیم. کتاب حاضر به‌صورت تعلیقه بر فصوص‌ الحکم به‌‌نگارش درآمده است. ازاین‌رو مولف تمام عبارات فصوص را بررسی نکرده است. در کتاب حاضر عفیفی کوشیده به زبانی همه‌فهم مباحث عرفانی و فلسفی فصوص را توضیح دهد و به حل برخی دشواری‌های زبانی و فکری ابن‌عربی برای خوانندگان غربی بپردازد که با مباحث وحدت وجود آشنایی کم‌تری دارند. ازاین‌رو این کتاب می‌تواند در فهم مباحث پیچیدۀ فصوص الحکم راه‌گشا باشد. از دیگر نقاط برجسته و مهم این کتاب عدم تعصب نویسنده به ابن‌عربی است که او را تبدیل به ناقدی منصف و داوری بی‌تعصب در ارزیابی این کتاب کرده است. هم‌چنین نویسنده کوشیده با تاکید و تکرار مباحث کلیدی دیدگاه ابن‌عربی در کتاب، ازجمله وحدت وجود، رابطۀ عالم و خدا، و مباحث مربوط به آن، به تثبیت بهتر آن‌ها در ذهن خواننده کمک کند.

a critique on the book fusus al-hakam and the school of ibn arabi

fusus al-hakam is written by muhyiddin ibn arabi. during the nearly eight centuries since this work was written, many writers have tried to unravel its knots with their descriptions and interpretations. the book fusus al-hakam and the school of ibn arabi by abu al-’ala afifi is one of the most recent commentaries on fusus al-hakam, which was scrutinized in the form of commentaries. in this article, we try to introduce and critique this book translated by mohammad javad gohari. the present book has been written as a &commentary& on fusus al-hakam; therefore, not all expressions of fusus have been studied by the author. in the present book, afifi has tried to explain in a language understandable regarding the mystical and philosophical issues of fusus and to solve some linguistic and intellectual difficulties of ibn arabi for the western readers who are less familiar with the issues of unity. therefore, this book can be helpful in understanding the complex issues of fusus al-hakam. another prominent point of this book is the author’s lack of prejudice against ibn arabi, which has turned him into a fair critic and impartial judge in the evaluation of fusus. the author also tries to help to better establish them in the mind of the reader by emphasizing and repeating the key topics of ibn arabi’s view in the book, including the unity of existence, the relationship between the universe and god, and related topics.