بررسی کتاب ملت، دولت و حکومت قانون

ایدۀ جواد طباطبایی از سه دهۀ پیش تاکنون بر دو محور اساسی زوال اندیشۀ سیاسی در ایران و در دهه‌های اخیر بر حول محور اندیشۀ ایران‌شهری قرار گرفته است. طباطبایی از معدود نویسندگانی است که در یک دستگاه منظم فکری مفاهیمی را برای توضیح تاریخ اندیشۀ سیاسی در ایران به‌کار گرفته است، اما وسعت طرح او باعث شده است تا تمام مضامین اندیشۀ سیاسی ایران‌شهری به‌وضوح طرح و بررسی نشده باشند. این مقاله تلاشی برای شرحی مجمل درمورد واپسین اثر طباطبایی و مباحث مهم آن است؛ ازجمله جایگاه مجلس اول مشروطه،‌ مفهوم سنت، و لزوم تمایز میان ناسیونالیسم و ایدۀ ایران. هم‌چنین، تاملی در آرای مولف به‌خصوص درباب ارتباط دیدگاه‌های او با مسائل معاصر ایران و نقدهایش بر روشن‌فکران معاصر است. نویسندگان استدلال می‌کنند که اگرچه میراث به‌جای‌مانده از ایران باستان مهم و قابل‌توجه است، بدون بازسازی اندیشه‌های کلاسیکی که امروزه به‌واسطۀ تلاش خود طباطبایی اندیشۀ ایران‌شهری نامیده می‌شوند، این اندیشه‌ها هم‌چنان در هاله‌ای از ابهام خواهند بود.

A Critique on the Book Nation, State and Rule of Law

Javad Tabatabai’s intellectual project has been based on two main axes of the decline of political thought in Iran for the past three decades and in recent decades around the axis of Iranshahri thought. Tabatabai is one of the few writers who has used concepts to explain the history of political thought in Iran within a regular intellectual system, but the scope of his project has caused that not all the themes of Iranshahri political thought have been clearly outlined and studied. This article is an attempt to give a brief description of Tabatabai’s latest work and its important issues such as the position of the First Constitutional Assembly, the concept of tradition, the need to distinguish between nationalism and the Iranian idea, and a reflection on his views, especially on the relationship between his views and issues, contemporary Iran and its criticisms of contemporary intellectuals. The authors argue that although the legacy of ancient Iran is important and significant, without the reconstruction of the classical ideas that are called Iranshahri thought due to Tabatabai’s own efforts nowadays, these ideas will remain in a state of ambiguity.