نقد کتاب هنر بانک‌داری و تامین مالی اسلامی

این کتاب حاصل تجربۀ نگارنده در تاسیس بانک‌داری بدون ربا در آمریکاست. او به این منظور مجموعه قوانین بانک‌داری آمریکا و هم‌چنین تجربۀ بانک‌داری اسلامی در جهان را بررسی می‌کند. وجه تمایز این دو نوع بانک‌داری متکی‌بودن فعالیت‌های اولی بر بازار پولی و دومی بر اقتصاد واقعی است. او برای تعیین اجاره‌بهای سهم مشارکت بانک در تهیۀ کالاها و خدمات در عقود مبادله‌ای دو قاعده را معرفی می‌کند؛ قاعدۀ سنجش کالا که ارزش کالا را براساس کالاهای شاخص و باثبات ارزیابی می‌کند و قاعدۀ ارزش‌گذاری برپایۀ بازار که اجاره‌بهای آن را در بازار واقعی می‌سنجد. در بانک‌داری بدون ربا اجاره‌بهای کالا در بازار واقعی جای‌گزین نرخ بهره در بازار پولی می‌شود. او ماموریت بانک‌داری بدون ربا را به بُعد فقهی آن محدود نمی‌داند و دربارۀ مسئولیت اجتماعی آن درقبال پیش‌برد رفاه مردم و گسترش عدالت اجتماعی بحث می‌کند. مهم‌ترین نقدهایی که بر کتاب وارد است این‌که فاقد پیشینۀ بحث است و در بررسی نحوۀ تعیین نرخ سود بانکی در بانک‌داری اسلامی، به طرح نظریه‌های دیگر اقتصاددانان مسلمان نمی‌پردازد و به ذکر تجربۀ بانک‌داری برخی کشورهای مسلمان بسنده می‌کند. البته بررسی تجربه‌های بانک‌داری نیز به‌طور کامل انجام نشده و برای نمونه، به نقد بانک‌داری ایران اهتمام نورزیده است.

A Review of the Book The Art of Islamic Banking and Finance

The Art of Islamic Banking and Finance narrates the author’s (Yahia Abdul Rahman) achievement in ‎constituting an interestfree bank in the U.S.A. As a matter ‎of fact, he explores banking and finance laws ‎and regularities in the U.S as well as the Islamic banking ‎system in the world. The remarkable difference between ‎these two kinds of banking systems is that the ‎former is based on the monetary market and the latter on ‎the real economy. In the Islamic banking system, ‎the rent expense of a commodity to be financed is ‎measured based on rules known as “commodity ‎indexation” and “marking to market”. Moreover, in ‎such a system, the interest rate of the ordinary ‎banking system is substituted with the rent expense of ‎a commodity. Thus, rent expenses are not ‎fixed like interest rates. The prominent characteristic of an ‎Islamic banking system is not only its ‎interestfree feature but also its civility and social responsibility. The main pitfalls of the book include a lack of comprehensive discussion and a lack of reporting the Islamic banking systems of other Muslim countries. Besides, no thorough analysis of banking system experiences has been done and has not paid attention to the critique of the Iranian banking system.