نقد و بررسی کتاب هنر ایران

حوزة هنر ایران، به‌رغم تولیدات گسترده و جریان‌هایی که درطول قرن‌های متمادی با آمد‌و‌شد سلسله‌های متعدد به خود دیده، اصولاً در دورة قاجار است که به‌شکلی نظام‌مندتر مدون شده است و در این جهت عرصه‌ای ذیل تاریخ‌نگاری هنر، به‌خصوص در حیطة طبقه‌بندی یا معرفی آثار، و نه هنرمندان، پدید می‌آید. کتاب هنر ایران، براساس این رویکرد، نخستین تحقیق مستقلی است که یک بریتانیایی، به‌نام رابرت مرداک اسمیت، آن‌هم در دوره‌ای که کم‌تر شناختی از ماهیت و کیفیت آثار هنری ایران وجود داشته، تدوین کرده و نوشته است. این کتاب با هدفِ معرفی و توصیفِ آثار هنری ایران برای موزة ساوت‌ کنزینگتون انگلستان (ویکتوریا و آلبرت امروزی) در عصر قاجار و مشخصاً دورة ناصری به‌رشتة تحریر درآمده و اگرچه پاره‌ای از مباحث آن امروزه بدیهی یا به‌لحاظ محتوایی قابل‌بازنگری است، در مواردی، با اطلاعات و ‌نظرهای ارزنده‌ای هم‌راه است و سرآغاز جریان مهمی تحت عنوان «شرق‌شناسی» است که اساسِ مطالعاتِ حوزة عظیم‌تری به‌نام «هنر اسلامی» در پرتو آن تکوین و تحول یافته است.

A Critical Review on the Book Persian Art

The history of Persian art is replete with many unique artworks and fine artifacts today reserved inside and outside Iran. Enjoying certain historical and cultural features, such works of art and other traditional handicrafts could be categorized in different groups. Despite largescale production and vast artistic movements, Persian art had not been recorded in an academic, scholarly manner just until the Qajar period. Before this event, the accounts and records left from art of Persia were just limited to artists, not artworks and the related categories. With regard to this shortage, Persian Art would be considered as the first independent research done by a Scot named Sir Robert Murdoch Smith in a period when there was rarely, if any recognition of art and artworks. This book was composed in the Qajar period for the purpose of introducing Persian arts to the South Kensington (now Victoria Albert) Museum, England. Although some sections and subjects of the book seems quite evident today, or may need revision, it contains some invaluable ideas and information from that time. Furthermore, the book could be regarded as a pioneer in the study of Orientalism which forms the basis of a more extended field, i.e. Islamic art.