بررسی و ارزیابی کتاب هرمنوتیک و نواندیشی دینی

در دهۀ هفتاد شمسی جامعۀ فکری ایران با جریان نواندیشی دینی مواجه شد. این جریان روحی جدید در جامعۀ دانشگاهی و حوزوی دمید و بازار مباحثات و نقد علمی را رونق داد. مواجهۀ این جریان هم با مدرنیته و هم با سنت عمیق‌تر از نسل‌های پیشین روشن‌فکران بوده است. نسل‌های پیشین روشن‌فکران دینی بر بازگشت تمام‌عیار به دین و استفاده از تمام ظرفیت‌های دین برای حل مشکل عقب‌ماندگی تاکید می‌کردند. اما نسل جدید مدعی لزوم فهم جدیدی از متون دینی بود. وجه مشترک فکری این جریان تاکید بر این نکته است که فهم ناب امکان ندارد و هر فهمی مسبوق به پیش‌‌فهم‌هاست. از این ‌جهت، جریان نواندیشی از نظریه‌های هرمنوتیک که درپی درک ماهیت و سازوکار فهم است الهام گرفته است. کتاب موردنقد تاثیر هرمنوتیک فلسفی هایدگر و گادامر را در جریان نواندیشی دینی بررسی می‌کند. به‌نظر ناقد، هرمنوتیک فلسفی گادامر مدل مناسبی برای تحلیل جریان نواندیشی دینی نیست، و هرچند مشابهت‌هایی دارد، اما از برخی جهات با مبانی این جریان در تعارض است.

A Critique on the Book Hermeneutics and Religious Modernity

In the 1990s, the Iranian intellectual community faced a trend of religious modernization. This new spirit flowed in the academic and seminary community, and the market for scientific debate and critique flourished. From this point of view, the age of righteousness has replaced the age of duty, and as a result, they demanded a new interpretation of religious texts and task-oriented jurisprudence. The common denominator of this movement is that pure understanding is not possible, and any understanding is preceded by pre-understandings. For this reason, this movement has been inspired by hermeneutic theories that seek to understand the nature and mechanism of understanding. The book under review examines the influence of Heidegger and Gadamer’s philosophical hermeneutics on the religious modernization movement. In this article, I describe, analyze and evaluate the main claims of the book. It seems that Gadamer’s philosophical hermeneutics is not a good model for analyzing the current of religious modernism, and although they have similarities, it is in some ways in conflict with the foundations of this movement.