روش‌شناسی و اخلاقِ استناد نقد کتاب درس‌گفتارهای نقد ادبی عبدالحسین زرین‌کوب

روش‌شناسی پژوهش ادبی، به‌ویژه در حوزه استناد، با اخلاق پژوهش پیوندی ژرف دارد. به‌عبارت‌دیگر، اشکالات روش‌شناختی می‌توانند خطاهای اخلاقی را نیز در‌پی داشته باشند. در مقاله حاضر، کتاب درس‌گفتارهای نقد ادبی عبدالحسین زرین‌کوب از همین منظر مورد‌نقد قرار گرفته است. مرز مبهم میان گفتار نویسنده و گفتار نقل‌شده از منابع این کتاب از مهم‌ترین اشکالاتی است که در این مقاله بر آن تکیه شده است. این ابهام ابعاد گوناگونی دارد که مهم‌ترین آن‌ها یک‌سان‌انگاریِ منابع و یک‌سان‌انگاری مفاهیم و اصطلاحات تخصصی است. به‌عبارت‌دیگر، به‌دلیل محو تمایز میان گفتار نویسنده و منابع، استناد به منابع مختلف به‌شکلی است که گویی هیچ تفاوتی میان این منابع با یک‌دیگر و هم‌چنین میان دیدگاه نویسنده با آن‌ها وجود ندارد. این امر موجب نوعی بدیهی‌انگاری در تعریف مفاهیم اصلی نیز شده است. درپایان نیز نشان داده‌ شده که این خطای روش‌شناختی پی‌آمدها و لغزش‌های اخلاقی آشکاری نیز داشته است.

Methodology and Ethics of Citation A Critique on the Book Abd-ol-Hoseyn Zarinkoub’s Lectures of Literary Criticism

Methodology of literary research in the subject of citation is in relation to research ethics. In other words, the methodological mistakes can be followed by the moral ones. This paper, in this regard, critics the book Abd–olHoseyn Zarinkoub’s Lectures of Literary Criticism by Ahmad Khatami. One of the emphasized points in this article is the ambiguous boundary between the author’s speech and his sources. This ambiguity has various dimensions including equivalence of sources and equivalence of main concepts and terms. In other words, as elimination of the distinction between the author and sources in citations of this book, as if there was no difference between author’s view and sources, and even among sources. The result of this point is the naturalization in the definition of main concepts and terms. In the end, it is argued that the methodological mistake has had obvious moral consequences and faults.