بررسی انتقادی تصحیح تذکرۀ‌الاولیا

چاپ و انتشار تصحیح تذکرۀ‌الاولیای عطار نیشابوری، که از امهات متون نثر فارسی به‌شمار می‌رود، در سال 1398 به‌همت دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به‌انجام رسید. از اولین تصحیح انتقادی تذکرۀ‌الاولیا، به‌تصحیح رینولد الین نیکلسون، بیش از یک قرن می‌گذرد، اما تصحیح تازه‌ای که صورت گرفته است از بسیاری جهات بر تصحیح سایرین برتری دارد، زیرا مصحح از طریق مقابله با نسخ خطی متعدد و فراهم‌کردن چاپی انتقادی تاحد زیادی متن نزدیک به زبان عطار را ارائه داده است. درکنار این، باید از تعلیقات سودمند، مقدمۀ مفصل، به‌دست‌دادن مآخذ اصلی سخن مشایخ در تذکره، و فرهنگواره‌های آن یاد کرد. نوشتار حاضر بر آن است تا، ضمن اشاره به محاسن و مزایای تصحیح جدید تذکره، برخی کاستی‌ها و اشتباهات واردشده در متن کتاب را برشمارد. از جملۀ این کاستی‌ها می‌توان به غلط‌های مطبعی، ارجاعات ناقص یا اشتباه، دوگانگی در روش تصحیح متن، و آشفتگی‌های ساختاری و محتوایی اشاره کرد.

A Critical Review on the Book Tazkirat Al-Awliya

The publication and textual criticism of Attar of Nishapur’s “Tazkerat alAwliya”, which is considered as one of the most important texts in Persian prose, was done in 1398 by Dr. Mohammad Reza Shafi’i Kadkani. More than a century has passed since the first textual criticism of “Tazkerat alAwliya” by Reynold Alleyne Nicholson, but the new work that has been made is in many ways superior to the works of others; because the editor has largely provided a text close to Attar’s language by dealing with multiple manuscripts and providing a textual criticism. In addition to this, it is necessary to mention the useful comments, the detailed introduction, and the acquisition of the main sources of the mystics’ words in Tazkerat and their memoirs and cultures. The present article intends to point out some of the shortcomings and mistakes in the text of the book while pointing out the advantages and benefits of the new work. These shortcomings include typographical errors, incomplete or incorrect references, ambiguity in the method of textual criticism, structural and content confusion.